Claude Monet

მოდი...

ლიცლიცა წყალში არეკლე ჩემი ცხოვრება,

ნუ დაიშურებ საღებავებს სხვადასხვა სახის,

სველ პალიტრაზე აურიე თბილი ტონები,

ნურც შხამიანი გამოგრჩება

,იხმარე მჭახეც.

ნურც თეთრას თამაშს დაივიწყებ პერიოდულად,

არც შავმა ფერმა შეგაშინოს,

გჭირდება ისიც

განზე დატოვე მხოლოდ ყრუ და რუხი ტონები,

რა საჭიროა დაისესხო უცხო და სხვისი?

ნუ დაინანებ,

აურიე კარგად, გულდასმით,

მსუბუქ ქაოსში გააცოცხლე ოსტატის ხელით,

როგორც დაორთქლილ მინებს მიღმა ელავს სამყარო,

ისე მაჩვენე გზა გავლილი და გასავლელი.

ლიცლიცა წყალში ისე ხატე ჩემი ცხოვრება,

მოწმენდილ ცაზე ჩამავალი მზე აატიროს

და ღმერთმა იცის,

დიდ შემოქმედს ლაქად გაგყვება,

თუ შეიქმნება კიდევ ერთი

უკვდავი ტილო..

/ნინო ჭინჭარაული/

(2010)

ხანდახან მინდა

ხანდახან მინდა სიგიჟით
გარემო ავახმიანო,
ხანდახან ქვეყნად გაძლება
მე აღარ შამიძლიანო.
ავიღებ კალამ ფურცელსა,
არც რა არ გამამდიანო,
ჩემის ხელიდან ნაწერო
მებრალვი ლექსო ტიალო.
გულის ნადების გამათქმა
კარგად არ შამიძლიანო.
ბეჩაო ადამიანო,
დიდგულავ,მოკლე დღიანო,
"პატარას" ჩაგვრის მოსურნევ,
"დიდებთან" თავაზიანო,
უსამართლობით წინ წასვლა
იოლად გამაგდიანო.
სხვისი ცხოვრების მწიხვლელსა
კარგი რა დამართნიანო?
მაგრამ ერთი ვერ გავიგე
ცუდს კარგი რათა ჰქვიანო?
ვწარამარაობ რითმებით,
თითქო მავიფხან გულასა
ამ ქვეყნად საფიქრ-სადარდელს

ნეტა რა ამასწურავსა?

მაიკო ჭინჭარაული

ნინო,მაია,რუსო

ნინო:



მაიავ ჭინჭარაულო

სად დამეკარგე ქალაო,

შინ მაინც გადმამირეკე

ნუ მომკლავ დარდისაგანაო.



მაია:



შენ შემოგევლე ხევსურო,

ჩემო ფანდურათ ქალაო,

იცოდე ძაან მიყვარხარ

ჩემი სიცოცხლე ხარაო.



რუსო:



ჭინჭარაულის ქალები

ლექსობას არ იშლიანო,

არ იცილებან მამ-პაპათ,

იმათ ნავალზე დიანო.



აფსუს ჭიუხის შვილებო,

თქვენ ქალაქს უნდა ვლიდეთა?

შატილის კოშკებს უთქვენოდ

შამაჰკლებია დიდება.

ზაფხულში მაინც წახვიდით,

მაგისთვის მადლი იქნება,

თან სვანიც წაიყოლიდით,

გახარებული იქნება.



მაია:



რა პრობლემაა რუსუდან

შენაც წაგიყვან შატილსა,

ერთ კაი ბიჭსაც გიშოვი

ვაჟკაცსა, კარგად გაზრდილსა,

შენფერა კარგ გოგოები

დასაკარგები არ ასა,

სვანისა არცრა არა გცხავ

შენ გავხარ ხევსურთ ქალასა.



რუსო:

კაფიაობას თუ ამბობ

მართალ ხარ ხევსურს ვგავარო,

დედულეთი მყავს ხევსური

ნახევრად ხევსურ ვარაო,

მაგრამ მთლად ეგრეც არ არის

შენ როგორც გინდა ქალაო,

ყველას ხევსურებს აბრალებ

მართალი არა ხარაო.

იცოდე თეთნულდის ძირში

სოფელ მულახი ასაო,

აიმ მულახის შვილი ვარ,

აიმ სვანეთის ქალაო,

და თუ ხევსურულს ვალექსებ

მე მაინც სვანი ვარაო,

რაც შეეხება კარგ ვაჟსა

აბა შენ იცი ქალაო:)



მაია:



შენ სუფთა სვანი რომ იყო

ამდენს ვერ გალექსავდიო,

ხევსურის გენები რომ გაქვს

სახეზედ არის ფაქტიო,

სვანობას არვინ გიწუნებს

თეთნულდის შვილი ხარიო,

კაი, მე ხევსურს გიშოვი

შენ გამიჩითე სვანიო.



რუსო:



ხოდა აეგრე ხევსურო,

სვანურ წილს ნუ მიჩაგრავო,

თუ გინდა მულახის ხილვა

სვანობას ნუ მილანძღავო,

კარგი ხევსურო გიშოვნი

ერთ რქიან, მაგარ სვანსაო,

ოღონდ იცოდეთ დაუთმეთ

ერცხვას ნუ დაჩიგავთაო,

თორემ იცოდე მერე მე

აღარ ვიცოცხლებ თავსაო.



მაია:



ოღონდ შენ თავი იცოცხლე და

სრუ არ გავიღებ ჩქამსაო,

თუ ძირში ვერ წავაჭერი

გადავუქლიბავ რქასაო.

ნინო და მაია(ბერძნული)

ნინო:



ვიფიქრე ჩემო ხევსურო,

ბერძნულსა ჩავუჯდებიო,

ქსეროქსი დამიკარგნია,

გადავიგლიჯე თმებიო.

არც რვეულს ჩამიწერია

ანბანი და სიტყვებიო,

ხვალ რაიც გინდა რომ მკითხოს

სირცხვილით დავიწვებიო.

(არც შენ ხარ ჩემზე კარგ დღეში

კითხვაა შენთვის ძნელიო,

ერთ ასოს ვერ გაიხსენებ

ბრინჯივით დაიბნევიო.)



მაია:



ლექსის ბოლოთი შეგატყვე,

წაკბენა გეხერხებისა,

რა მიკვირს თავი იჩინეს

გენებმა გურულებისა.

დაგისწავლია ანბანი

ჭკვაზე აღარ ხარ ტრაბახობ

ხევსურო შენი მიღწევით

მიაც ძალიან ვამაყობ.



:



ხევსურო, ეხლა შევავლე

თვალი შენს გალექსებასა,

არც რაი ხომ არ გწყენია

შენ გულის გახარებასა.

არცა წაკბენით მითქვია,

ჩემ მზეზედ დამიფიცია

შენ რო მაჩნიხარ ქალაუ,

მზეს შეშურდება იცია?

მთების ძახილი

მაია:



როდესაც ქარი ამიშლის ვნებებს

სისხლში იფეთქებს მთების ძახილი,

დროის მდინარე თუკი ინებებს,

თუკი ინებებს ბედის მარხილი...

ჩაწყვეტილ ჯაჭვის ისმის ჟღარუნი

კვლავ არ ნებდება ჯამის სიჟანგეს,

სურვილს მიმწვავებს გრძნობა მალული,

გრძნობა ფარული თუკი ივარგებს...

სულის აჩრდილი დამდევს კვალდაკვალ,

შემოვხიზნულვარ სხვების ალაგზე,

მთებისკენ ლტოლვა დამღრღნის ხანდახან,

ძლიერი ზათქის ხმები არაგვზე...

სხვა ვერ გაიგებ დარდებს ხევსურის,

ვერც ავიჭრები მე სხვების თარგზე,

კვლავაც აჩრდილი წინაპრის სულის

მთხოვს არ შევწყვიტოთ ოცნება მთაზე...



ნინო:



ამ ლექსით ჩემს დას ვეპასუხები

შემოკედლებულს ჟინვალის კალთებს,

სწორად გილექსავს მთების წუხილი,

ქალაქს დარჩენილ ხევსურს რომ მართებს.

დაო, წუხილი მართლა მძიმეა,

ისე მძიმეა გონებას მართმევს,

დაობლებული სულის მღვიმეა,

განა ბევრს ვნახავთ ამ გრძნობის დამტევს.

ყოველღამ როცა დადგება რკალად,

ცის ტანზე მთვარე ნამგალისხელა,

ჩვენ გვახსენდება ლიქოკის ჭალა,

მთების ბუბუნში ჩვენი სიმღერა...

ფეხუქცეველი ქვიანი გზები

შურის ციხიდან გამომზირალი,

გამთენიისას ნაჩვევი ხმები,

ხევს აყოლილი ზათქი მდინარის.

ქობულოს ხატში ცხვარის ბღავილი,

ზარებიანი დროშის წკრიალი,

ხმას ვერ ჩაუხშობს ამ სისხლის ძახილს

დასამდურავი ბედი ტიალი.

დაო, სიცოცხლე ისე მოკლეა

სადაც ტრიალებს წინაპრის სული,

სადაც ყველა დღე ლხენით სავსეა,

იქ ილტვის გული ყველა ხევსურის.

მაია და რუსო(რქები დაგტყდება)

რუსო:



ჩამაშენდმაფერდა ღამე,

სულში მეხირების მტრებულ,

ეგღა მაკლავისა ჰა მე

შენთან დანატრებულს?

ძილას თმები აქვს შენდ ფერები

ღამეო მინდა ჩაგეკონო,

ძილაის ეშხით გეფერები,

ღამეო უგონო არ გეგონო.



მაია:



რაად მწერ სხვისა ლექსებსა,

მე შენი მომნატრებია,

მუზებმა ხომ არ გაგწირეს

ხომ არ გამხდარხართ მტრებია?



რუსო:



აბა რაიღ გითხრ ხევსურო

პასუხ ვერ მამიძებნია,

შენ რაც დაგცილდი იმის მემრ

ლექსი ვერ დამიწერია.

შენგან გაგონილ შაირებ

მიაც კი მამნატრებია,

შენთან უბნობა შენდ ცქერა,

ქვე რახლად შამყვარებია...



მაია:



რომელს რომელი დასცილდა

ეგ კიდევ საკითხავია,

რაად მემდული თითქოსდა

არ ვარ შენ მამკითხავია.

მონატრებული დაქალო

შორიდან გეფერებია,

ხომ იცი რარიგად მიყვარს

მე ხალხი შენფერებია.

შენთვის შაირის მაწერა

არცროს არ დამეზარება,

მომნატრებია შენს გვერდით

დროის საამოდ ტარება.



რუსო:



ხოდა ხევსურო,

ოღონდ მშვიდობა იყოს და

მე და შენ ისევ ისე

ერთად შევსვათ `ყანწები~,

ისევ ადრინდლად

ხინკლიან თასს შემოვუსხდეთ

და ჩვენი სამშობლოს სადღეგრძელოდ

შევსვათ `თასები~









რუსო:



მე შენი სიტყვის მოლოდინში

დამაღამდება,

დაღამებული თვალგახელილს

დამათენდება,

დარდისგან ჩემი გული ალბათ

მალე დაჭკნება...

შენ კი ხევსურო,თუ არ მომწერ

რქები დაგტყდება!

მაია და რუსო მზიურში ხევსურების საღამოზე

რუსო:



გული არ დაგწყდას მაიავ,

დარდს ნუ შააყრევ თვალებსო,

იქავ იქნების ესეთა,

საღამოები სხვა წელსო,

თუმცაკი დარდი ხევსურო

შენდ არად საუბნარია,

შენ თუ ვერ მიხვედ მზიურსა

მზიურის ტკივილ არია.



მაია:



შენ საიდანღა გაიგე

მე რა დარდიც მკლავს დაქალო,

ვწევარ და ვფიქრობ ნეტავი,

ეს გული რითღა ვახარო.

სრუ რო არ იყვნეს ხევსურნი

აისთებს ეცვათ ფორმები,

მია და ნინომ კინაღამ

ტირილში შევუწყვით ხმები,

დასასრულს მისულებს დარდი

ორმაგად შემოგვეკიდა,

ვიძახდი ჯობდა ის კრება

ფეხებზე რომ დამეკიდა,

მაინცკი ბევრებ ნაცნობებ

ხევსურებ შამხვდეს იქითა,

გამორჩეულნი ფორმებით,

გამორჩეულნი ნიჭითა.

რუსო მაიას

რუსო:


გარეთ გამოდი ხევსურო

მაგიხვედ შენი სვანიო,

ერთი პერაშკი მაქ შენთვის

მშიერი ალბათ ხარიო.

არ დამიწუნო იცოდე

არ მაცემინო თავიო.

მაია და რუსო(ხინკალზე)

რუსო:



ხინკალ მეც მიყვარს ხევსურო,

დავდგათ ვადუღოთ კვირასა,

ჩემი იმედი ქვე გქონდას

მაგახარშვინებ ხინკალსა.

ერბოიც მაუხდებოდა

ერთს წამავიღებ კილასა.

კვირას ქორწილშიც მეძახან,

მაგრამ არ ვგონებ წასვლასა,

რა ჯობს ხევსურის ტაბლასთან

ქეიფს და ხინკლის ჭამასა.



მაია:



მე კი ვიძახი მაგრამ რა?

არცვის არ აწყობს კვირასა,

ხოდა მეც იქით კვირაში

ვადუღებ ხაჭოს ხინკალსა,

ზოგი ერბოსა მპირდება,

ზოგს კიდევ დიდ ქვაბ მოაქვსო,

აესეთ ხალხში ქეიფსა

ქვე რა კა მუღამი აქვსო.

რუსო:



ხოდა აგრე ჯობ ხევსურო,

მავგროვდათ იქით კვირასა

ჟიპიტაურსაც შავხვრიტავთ

ერთს ან კიდევ ორ ჭიქასა,

შენდობას ვეტყვით:

“შაუნდას და მაახმაროს იმათა,

ვინაც წავიდა და ახლა

ცით ჩამასცქერის მიწასა.”

მერმე ვიამბათ სიცოცხლის

ვთქვათ გაუმარჯვას იმასა

ვინაც ამ ქვეყნად ცოცხლობს და

იმედი არა სწირავსა,

ვისაც სიცოცხლე არასდროს

არ მასწყენია დიადსა,

ვისაც ფარ-ხმალი სრუ ასხავ

არ დაუყრია ვისაცა,

ვინც მოახერხებს ამ ქვეყნად

დატოვებს ნავალს მბრწყინავსა.



მაია:



ერთი უყურეთ სვან-ხევსურს,

რა კა ლექსობა სცოდნია,

კალამს გვერდზე ვდებ ჯიელო

გზა შენთვის დამილოცნია.

შენს შემხედვარემ გავიგე,

აქამდე არა მცოდნია

სვანებს და ხევსურებს ერთად

რა მაგარ ბალღებ სცოდნიათ.



რუსო:



არა ხევსურო ჯობნით კი

ვერას გაჯობებ სვანიო,

შენ მაწერილი ლექსები

ჩემზედ ლამაზი არიო.

სვანის და ხევსურის ბალღზე

კი სწორად გაგიგონია,

მაგრები ხართო მითხარი

მართალი ხარ და სწორია

(ბლატაობაში ხევსურო

არ ჩამამართმევ მგონია).

ჩემი ნახატები

აქ ჩემი ხევსურეთია (სიმღერა)

"ერთმა ვერძისა ქისამა

გუდა შექმნა და გუდანა.."

ვინც მიწა ღმერთად იწამა,

სხვა ღმერთი არა უნდა რა.

ერთმა ძმებისა გაყრამა,

ხატი შექმნა და სოფელი,

ორთავ მთას იქით გარდახდა

ფხიელთა მოდგმის მშობელი.

აქ ჩემი ხევსურეთია,

ფესვი აქ უნდა ვახარო,

ეს მიწა უფრო მეტია

ვიდრე ცოდვილი სამყარო.

აქ ჩემი საქართველოა,

გული იმღერის ენა კი

ამბობს რომ ხევსურეთია

ამ მიწის ჯაჭვის პერანგი

. . . . . . . . .

ნეტაიმც გულში ჩამაკრა

პირიქით-პირაქეთია

და მამყივანა ხმამაღლა:

_აქ ჩემი ხევსურეთია!

/ნინო ჭინჭარაული/

მაია და ნინო(თიანეთს როს მიოლთ)

(მაია):
თიანეთს როს მიოლთ ქალაო,
როსღა ვსვათ ხევსურულ ლუდიო,
მამძულდა ქალაქის ქუჩები,
მამწყურდა ბილიკებ მრუდიო.
(ნინო):
ცოტა ხან დამაცდიდ ქალაო,
ცოტა ხან,მავზარდო ბალღიო,
მემრ ისევ ძველებურ გავხდები,
გონწასულ,ჩიტივით ლაღიო.
წავიდეთ,დავლიოთ ლუდიცა,
და დამბალხაჭოცა ვჭამათო,
დამაცდიდ და თაოდ იუბნებ
ლოდინი მართლა ღირ ამადო
   (მაია):
დაგიცდი,აბა მაშ რას ვიზამ,
უშენოდ ლუდს ვერ ვსვავ გემოზე,
გამოვთვრეთ,ვაჭენათ ცხენები,
ვიმღერათ ქარაფის წვეროზე.
დავლოცათ ყველა ვინც გვიხარის,
ვაგინათ ყველა ვინც ღირსია
და ერცხვა მუდამჟამ გვყოლოდეს
იმედად ლხინსა და ჭირშიაც.

ერთი პატარა ლექსი ვარ

(ნინო):
ერთი პატარა ლექსი ვარ,
ფესვებს მომწყვიტეს ძალითა,
ქალაქში სულსაც შესცივა,
მთისკენ ვიცქერი თვალითა.
(მაია):
თვალებს დავხუჭავ ოცნებით
და წარმოვიდგენ წამითა
შემოღამებას შატილში,
მის ბანზე ჯდომას ღამითა.
მასკვლავით მოჭედილ ცას და
ჯვრის დროშის წკრიალს გაბმითა.
ერთი პატარა ლექსი ვარ,
წავიოცნებე წამითა..

ნინო:

Sen genacvale patara

leqssa patara leqsia,

mgonia ori strofi varT

da Cveni fuZe erTia

მაია:

ici ras vnatrob am wuTas?

rom ukve iyos zafxuli,

movikidebdi erT gudas

da wavidodi iqiTken

saiTac gamwevda guli...

ar movusmendi aRarcvis,

ar Cavagdebdi arada,

Semovivlidi yvela mTas

Cem gulis gasaxarada.

მაია ნინოს

მაია:



ნეტავ იცოდე წამოსვლა

როგორ მწადია ქალაო,

მაგრამ არ მცალის, ხვალისად

უნდა მოვასწრო სწავლაო.

დღემეხვალიე კაცსაო

თოვლი მოადგა კარსაო,

ხოდა მეც რომ მომდგომია

მიტომ ვიძახი უარსაო.



ნინო:



შენ შამაგევლე ქალაო,

შენი არა მწამს განაო,

რაად მწერ ლამაზ ლექსებსა,

ერთი სიტყვაცა კმარაო.

(ნინო):
განა ვგიჟდები?
-ავაჰმეე,ღმერთო!
ყველა საათი,
წუთი,
წამი და უდროო ჟამი გონება ფეთქავს-
"წამო,
წავიდეთ.."
(მაია):
წამოდი,წავიდეთ,
მთა გადავიაროთ,
წამოდი..ვახაროთ გულები,
გვიცდიან ჩქერები და მთები
ცად აზიდულები..
(რუსო):
წამოდით,ხევსურნო წავიდეთ..(ვეღარ გავქაჩე:()
30.09.2010