გამოსავალი

წამი-

ძალიან,ისე ძალიან რომ მოგინდება

წაუკითხო ვინმეს ხმამაღლა
ლექსი,რომელსაც ჯრ მელანიც არ შეშრობია
და სხეულშიც
ჯერ ისევ რომ გრძნობ
მისი ყოფნით-სისხლისგან დაცლილ
მღვრიე კალაპოტს..
ისე ძალიან რომ მოგინდება
წაუკითხო ვინმეს ხმამაღლა,
როგორც ქორვაჭარს,შუშა-კიტრის დახლზე დაწყობა.
მიიხედები...მოიხედები..
გარშემო ნაცნობს რომ ვერ იპოვი,
უიმედოდ ხელს რომ ჩაიქნევ,
და გამოსავალს,ათასგზის ნაცადს
ათასმეერთედ ისევ მიაგნებ:
ლექსის სტრიქონით გამოტენილ
ლოყებს და ტუჩებს
ააფარებ სვიტრის საყელოს
ვითომც და ისე.. სიცივისათვის..
და გაუყვები ხალხით სავსე ქუჩას ბუტბუტით..
ქუჩაში კი იქნება წვიმა..

კაფია(ვ. ჭელიძეს)

ჩვენი და მარტო ჩვენი.რუსოსი,მაიასი,ნინოსი..


არაფერია,წვიმას აპირებს!
ქარი,ავდარი და მისტერია!..
ფიქრებმა ერთხელ მეც ამატირეს,
შენ კი მითხარი:-არაფერია!
ლამაზი იყო,მზე იყო მხოლოდ,
თეთრი სიზმარი,თეთრი ფერია,
მე სიყვარულიც დავკაგრე ბოლოს,
შენ კვლავ მითხარი:-არაფერია!
ცრემლები დაშრნენ,დღეს დღენი მიჰყვა,
გზებს ია-ვარდი დაუფენიათ,
არაფერია, მე ბავშვი ვიყავ,
თორემ ცრემლებიც არაფერია..
მოიტათ ღვინო,სულში ფარული
არ დარჩეს კიდევ ჩრდილი პატარაც,
ვხედავ,მეწვია მე სიხარულიც,
მაგრამ ძნელია მისი ატანაც.
მოიტათ ღვინო..ღვინო სისხლს ერთვის,
შეგათრთოლებს და სისხლისფერია,
ვგიჟდები....ახლაც მაღირსე ერთი,
ძმავ,ეგ ძვირფასი:-არაფერია!

ხმელო ფოთოლო

პატარა ვიყავი,ბებომ რომ წამიკითხა ეს ლექსი.

გაიცრიცება საღამოს ბინდი,
ვიცი,ამ დილით უნდა მოთოვლოს,
ვიცი,
ჩემი გზა საითაც მიდის,
შენ საით წახვალ,
ხმელო ფოთოლო!
ამოვარდნილა ქარი ძლიერი,
ო, როგორ ცდილობს, რომ ამათრთოლოს.
და შენზე ამით ვარ ბედნიერი,
რომ ქარს არ ავდევ,
ხმელო ფოთოლო.
ლეგა ხეობებს გრიგალი სჭვალავს,
მთა დუმს,
ამ დილით უნდა მოთოვოს,
ვიცი,
ჩემი გზა საითაც წავა,
შენ სადღა წახვალ,
ხმელო ფოთოლო!..

***

ვერკვლის ციხე ვარ მგლისფერი,
ამოზიდული დიდგორსა,
შვიდპირად მაკრავს ღრუბელი,
გველი მილოკავს ლიბოსა.
ვერ იქამს წუთისოფელი,
ფეხებზე დამიკიდოსა.
ხმალი მომეცი, სამკლავე,
ფარიც აქ სადმე იდოსა,
ამოვალ, ქშენით ამოვძოვ
სისხლით დაფერილ მინდორსა.
მოყვარეს მოყვრის მივუზღო,
მტერმა რო სამტრო ზიდოსა.
მერე ჩამიქრეს ნათელი,
მზე წითლად დამებინდოსა...
ვერკვლის ციხე ვარ მგლისფერი,
მტრის რისხვად მდგარი დიდგორსა.

***

არც დაიკარგა:)

დამიწდეს გული,თუ იქნება ხენეშიანი,

ჩემო ხეებო,ჩემო კარგებო,
თუმც გრიგალია,
ჩემი ხმა და
თქვენი შრიალი,
ასე მგონია,
არასოდეს დაიკარგება..

ალუდა ქეთელაური(ხევსურების ცხოვრებიდან)

მაცნე მოიდა შატილსა:

- ქისტებმა მოგვცეს ზიანი,

დაგვიწიოკეს მწყემსები,

ავნია, ავი-ზნიანნი.

ალუდა ქეთელაური

კაცია დავლათიანი,

საფიხვნოს თავში დაჯდების,

სიტყვა მაუდის გზიანი;

ბევრს ქისტს მააჭრა მარჯვენა,-

სცადა ფრანგული ფხიანი.

ცუდას რად უნდა მტერობა,

კარგია მუდამ მტრიანი!

ქისტებს წაუსხამ ცხენები,

ალუდაისიც ფთიანი.

გუმან აქვ, გადაავლიონ

არხოტის თავი მთიანი,

გადაბერტყინონ ნალითა

ქუჩი მთებისა ცვრიანი.

ეს რო ალუდამ გაიგო,

თოფს დაუპირა ტალიო;

აისხა იარაღები,

გააფხავიდის ხმალიო;

გაუშინჯიდის ვადანი,

ხმალს არ მაუტყდეს ტარიო.

ცისკრის ხანია, მტერს მისდევს

კლდის შავარდენი ჩქარიო.

გათენებისას ჭიუხში

შურთხმა დარეკა ზარიო,

ძაღლებს-კი სძინავ თეოზე,

ჯერ არ გაშლილა ცხვარიო.

მალე შააგდო ალუდამ

ქისტების ნავალს თვალიო.

მარჯვედვე გადაეწია,

თოფმა გაიღო ჩქამიო:

ერთს ქურდ-კანტალას ღილღველსა

ცუდი დაუდგა წამიო;

გადავარდება ცხენზეით,

ყელ-თავქვე ეკიდებისა;

ნატყვიარი სჭირს ბეჭის თავს,

ზედ ცეცხლი ეკიდებისა;

ამხანიგ-მოკლულ ღილღველი

ჩახმახსა ეზიდებისა.

გამასტყვრა მუცალის თოფი,-

კლდის პირი დაიშლებოდა,

ნაძოძი ტყვიის ალუდას

კალთაში ჩაეშლებოდა.

- არა გჭირსაა, რჯულ-ძაღლო?! -

მუცალი ეუბნებოდა.

- ნუ გგონავ, მჭირდეს, რჯულ-ძაღლო,

ყმასა გუდანის ჯვრისასა.

ხმა ალუდაის თოფისა

ჭეხასა ჰგვანდა ცისასა.

- არ მოგხვდაუა, რჯულ-ძაღლო? -

ისევ ეძახის იმასა.

- მუცალს არა სჭირს, რჯულ-ძაღლო, -

ნამტვრევს მაშლიდა კლდისასა...

- ოჰო, ქუდ გაუხვრეტია,

წვერებსა სტუსავს თმისასა.

- მაღლა დაგიცდა, ბეჩავო,

კენჩხას არა სჭირს ძვლისასა.

გამოსტყვრა მუცალის თოფი,

ტყვია ჩქამს იზამს მქისესა,

გაუტეხს ქეთელაურსა

საპირის-წამლეს რქისასა.

- არც ახლა გჭირსა, რჯულ-ძაღლო?! -

ზედაც დაჰვედრებს იმასა.

- არა სჭირს, არა, რჯულ-ძაღლო,

ყმასა გუდანის ჯვრისასა,

გამმარჯვედ ჯვარი დაჰყვების,

ძალს შაახვეწებს ღვთისასა.

გულს არ ჰხვდა, ნუ გეგონების,

ამტვრევდა წამლის ქისასა.

რაკი სრევაზე მიდგება,

ჯავრს არც მე შავჭამ მტრისასა.

შატილიონის ნასროლი

ქისტს უმტვრევს გულის ფიცარსა.

- არც ახლა გჭირსა, რჯულ-ძაღლო?! -

შამაუჭყივლებს ქისტასა.

- გულში მჭირს, გულში, რჯულ-ძაღლო,

ვაჰ ცდასა მუცალისასა!

ძმაც ხო მამიკალ, მეც მამკალ,

რა ვუთხრა მადლსა ღვთისასა?

მუცალს არ სწადის სიკვდილი,

ფერს არა ჰკარგავს მგლისასა,

მაჰგლეჯს, დაიფევს წყლულშია

წვანეს ბალახსა მთისასა.

ერთიც ესროლა ალუდას,

ხანს არა ჰკარგავს ცდისასა.

თოფიც ალუდას გაუგდო,

ერთს კიდევ ეტყვის სიტყვასა:

- ეხლა შენ იყოს, რჯულ-ძაღლო,

ხელს არ ჩავარდეს სხვისასა.

სიტყვა გაუშრა პირზედა,

დაბლა გაერთხა მიწასა.

ალუდას თოფი არ უნდა,

ატირდა როგორც ქალიო;

არ აჰყრის იარაღებსა,

არ ეხარბება თვალიო.

თავით დაუდვა ხანჯარი,

ზედ ეკრა სპილოს ძვალიო,

გულზედ ძეგლიგი დაადვა,

მკლავზედ ფრანგული ხმალიო.

მარჯვენას არ სჭრის მუცალსა,

იტყოდა: ცოდვა არიო;

ვაჟკაცო, ჩემგან მოკლულო,

ღმერთმა გაცხონოს მკვდარიო.

მკლავზედაც გებას მარჯვენა,

შენზედ ალალი არიო,

შენ ხელ შენს გულზედ დამიწდეს,

ნუმც ხარობს ქავის კარიო,

კარგი გყოლია გამდელი,

ღმერთმ გიდღეგრძელოს გვარიო!

სიგძივ გაჰხურა ნაბადი,

ზედ გადაადვა ფარიო.


II


მზემ აიწია ცაზედა,

ნისლებმ დაწირეს ხევები;

მისჯარებიან ცის კიდეს

კავკასიონის დევები.

აშლილან სანადიროდა

ქორებ, ფრინველთა მლევლები;

სოვნი არწივებს მასდევენ,

მუქთად ჭამისთვის მხლებლები.

ჯიხვნი მაებნენ მყინვარსა,

მადლი რქათ ადგა ღვთისაო.

ხევი-ხევ შამოყრანტალებს

ყორანი ავის ხმისაო:

“მამკვდარა ქისტი მუცალი,

თვალნ უნდა ვსჭამნე ყმისაო,

გულ-ღვიძლი ამოვარიდო,

კალთა დავხურო მხრისაო”.

შატილს ჯერ არ ჩასწდომია

შუქი შუადღის მზისაო,

არ ჩაუშვებენ ჩამსვლელსა,

ცა ახურია კლდისაო.

ყმა მოიდოდა გორი-გორ,

არ ეწონება თავია;

პირს დასწოლია ნისლები,

გულით ნადენი, შავია.

ტახტაზე დაუკიდებავ

მუცალის ძმისა მკლავია,

ვერცხლით მორთული ბაზალა, -

ეგ ხოროსნული ხმალია.

მეება ჭიუხიანსა,

სადაც იმედას ქავია,

ზაფხულს თოფის ხმას იყურებს,

ზამთარ ჩამუდის ზვავია.

ბევრჯელ მაასწრო დელგმამა,

ჰყეფდა ყორანი შავია.

დაჰფამფალებდა თავზედა

გაუმაძღარი სვავია,

ვერვინ მაჰრივა იღბალი,

ვერავინ უყვა ავია.

ურჯულოს ხელებსავ ადნობს

ზედ მზის სხივები მწვავია.

გველმა ვერ გასჭრა ლიბოი,

დღესაც ცოცხალი არია.

ზოგჯერ ავდარი დადგება,

ზოგჯერ მზე ბრწყინავს, დარია.

რა უყვათ, ბევრი უნახავ

ულვაშ-აშლილი მკვდარია!

ბევრჯელ წასულა საჭალოდ

დახოცილთ სისხლის ღვარია;

შაუღებია წითლადა

ავი არდოტის წყალია.

ვისაც მტერობა მასწყურდეს,

გააღოს სახლის კარია,

სისხლ დაიგუბოს კერაში,

თვითანაც შიგვე მდგარია.

ღვინოდაც იმას დაჰლევდეს,

პურადაც მოსახმარია.

პირჯვარი დაიწეროდეს,

მითამ საყდარში არია.

სისხლშია ჰქონდეს ქორწილი,

იქ დაიწეროს ჯვარია,

დაიპატიჟოს სტუმრები,

დაამწკრიოდეს ჯარია.

სისხლში დაიგოს ლოგინი,

გვერდს დაიწვინოს ცალია

ბევრი იყოლოს შვილები,

ბევრი ვაჟი და ქალია;

იქვე საფლავი გათხაროს,

იქ დაიმარხოს მკვდარია.

შენ რო სხვა მაჰკლა, შენც მოგკვლენ,

მკვლელს არ შაარჩენს გვარია.

შატილს გადმოდგა ბანებზედ

ხევსურთ ქალი და რძალია,

გამეეგებნენ ალუდას

ძმა, ძმისწულები სამნია.

ბევრს უნდა ამბის გაგება,

ბევრნი მოვიდნენ სხვანია.

მიულოციან ალუდას:

- სახელიანიმც ხარია!

ბებერი ჰკითხავს უშიშა

ალუდას ამბავს ცდისასა.

უამბობს ქეთელაური

ამბავს ღილღველის მგლისასა:

“აქით წასულმა, უშიშავ,

კვალი შავაჭერ მთისასა,

მოკლედავ გადავეწივე.

ნავალ დავატყვე ქვიშასა.

ორნ იყვნენ, თოფი ვიხმარე,

წვერს ვერ ვუწვდენდი ხმლისასა.

იმ ცხონებულსა მუცალსა,

რკინა სდებიყო გულადა!

- რას ამბობ? ქისტის ცხონება

არ დაწერილა რჯულადა.

- მით ვაქებ ვაჟკაცობასა,

არ იყიდება ფულადა.

სამ მე ვესროლე. სამ - იმან,

მესამით დავასრულია.

მკერდზე ნაკრავმა ტყვიამა

გაუნაძოძა გულია.

ნატყვიარს ბრძამით იფევდა,

ისრე დალია სულია.

სულს არ აცლიდა ამოსვლას,

კიდევ მიხსენა რჯულია.

ჩვენ ვიტყვით, კაცნი ჩვენა ვართ,

მარტოთ ჩვენ გვზდიან დედანი;

ჩვენა ვსცხონდებით, ურჯულოთ

კუპრში მიელის ქშენანი.

ამის თქმით ვწარა-მარაობთ,

ღთიშვილთ უკეთეს იციან.

ყველანი მართალს ამბობენ

განა, ვინაცა ჰფიციან?!

ვერ გავიმეტე მუცალი

მარჯვენის მოსაჭრელადა,

გული გამიწყრა, არა ჰქნა,

რაც საქნელია ძნელადა:

“დაე დააკლდეს სახელსა,

მე გირჩევნივარ მრჩევლადა”.

ხევსურთა ახალ-უხლები

გადაიქციან ტყემლადა,

ავად შაჰხედნეს ალუდას,

შაუძრახნიან ხმელადა:

“მოკვდი, სიკვდილი გირჩევნავ,

რა ხარ სიცრუის მთქმელადა;

აიხსენ გველის-პირული,

დიაცთ გადუგდე ცხემლადა;

ფარი - ქსლის ჩასაბეჭავად,

ხირიმ - გაუდვან გარადა;

დამბაჩა გამოადგებისთ

საბრუნლად, თითისტარადა!

გამოჰქცევიხარ ქისტიშვილს,

გადუქცევიხარ ქალადა.

მაჰკალ, მარჯვენა არ მასჭერ,

უკვენ მისდევდი მა რადა?!”

ზურგი აქციეს ალუდას

პირითა ჯავრიანითა;

თავ-თავის სახლებს მიჰმართეს

ჭერხოთით კარიანითა.

გაწირეს ქეთელაური

გულითა ნარიანითა,

სახელსა ალუდაისას

იძახდენ ბრალიანითა,

შატილს მინდიაც მოიდა

ზერდაგით რვალიანითა,

წელზე ნარტყამის ფრანგულით,

მკლავითა ფარიანითა,

თორმეტის ქისტის მამკლავი

შუბითა ტარიანითა.

ირემს ჰგავ მინდის წითლაი

შუბლითა მთვარიანითა.

ალუდას აუგს ეტყოდენ

სიტყვითა შხამიანითა.

იწყინა, შუბლი დაკეცა

ნაოჭით ზარიანითა.

- ნუ იტყვით ვაჟკაცის აუგს

ენითა ქარიანითა.

ადვილად მტერი მოგიკვდესთ,

ადვილ გავიგო მართალი.

ბევრ დაღონება არ გვინდა,

ერთი დღის მეყოს საგძალი,

გზა-კვალი არ ამერევა,

ყოველ მხრივ ვიცი სავალი,

დღესავ მოგივათ მინდია,

მანამ დაბრძანდეს მრავალი.

ქუსლი ჰკრა, წითლა გამალდა,

ნიავქარივით მავალი.


III


დაბნელდა, წყალნი ტირიან,

კალთა გვეხურვის ღამისა;

დროა ვარსკვლავთა ჟიკჟიკის,

მცვრევა ბალახზედ ნამისა,

მკვდართ სულთ საფლავით გამოსვლის.

დრო მათ სიმღერის წყნარისა.

დევნი გამოვლენ კლდიდამა,

ხევ-ხუვში ეხეტებიან.

ყველამ ივახშმა და ახლა

საძილედ ემზადებიან.

- პურ მიირთვიო, - ალუდას

და-დედან ეხვეწებიან.

- მე პურ არ მინდა, დედაო,

გული შამეკრა რადამე,

წუხელ ცუდ სიზმრები ვსინჯე,

რიგში ვიყოდი სადამე.

წინ გვედვა მიცვალებული,

ხევსურნ შაწყენის ისხდენა.

სალაშქროდ დამზადებულნი,

ზოგნი კარებზე იდგენა.

მენაც იქ ვიყავ, ვტიროდი,

როგორც წესია კაცისა.

გუმანი მქონდა სალაშქროდ,

ხანიც მოვიდა წასვლისა.

ერთს წამს ხელ ვინამ დამტაცა,

ტარი ჩამიდვა ხანჯრისა.

შავხედენ, მუცალი იყო,

ტანთ ეცვა ჯაჭვი რვალისა,

გულზე ემჩნივა ნიშანი

მე-დ იმის ბრძოლის წამისა,

ეფინა ნატყვიარშია

ლეგა საფევი ბრძამისა,

კლდედ იდგა, გაუტეხლადა,

ცრემლ არ ჩამოსდის თვალისა.

“მინდა სიკვდილი, არ ვკვდები,

მამკალო, მითხრა ხვეწნითა.

თქვენ დაგრჩეს წუთისოფელი,

მე-კი წავიდე ქვეყნითა,

დაძეღით, ხევსურთ შვილებო,

ლაშქრობით, ხმლების ქნევითა”.

დავჯე, ჯამ ვინამ დამიდგა,

კაცის ხორც იყო წვნიანი,

ვსჭამდი, მზარავდა თუმცა-ღა

კაცის ხელ-ფეხი ძვლიანი.

რასა ვსჩადიო, ვსჯავრობდი,

უმსგავსი, შაჩვენებული.

“ჭამეო, რამამ მიძახა,

ნუ ჰხდები გაშტერებული:

კიდევ მიმირთვით ალუდას

წვენ ხორცი გაცხელებული”.

მიმატეს კაცის ულვაშით

წვენ-ხორცი შანელებული...

სიზმართ დამტანჯეს, იმით ვარ

გუნება-აღელვებული.


IV


თენდება, მთის წვერნ დაწითდენ,

ნისლნი აგროვდენ მთებზედა.

დგება, იღვიძებს სოფელი,

მგზავრი მიდ-მოდის გზებზედა.

სოვნი სამგზაგროს წავიდენ,

მთა-ბარს მაავლეს თვალია;

რამდენს ფრაშ-ფრაშში არიან,

ცას ვერ გაავლეს კვალია!

ვინ მოდის წითლის ცხენითა,

გამაიარა წყალია?

- მოხველ მშვიდობით! - მინდიას

ხევსურთა შაუძრახნიან. -

რა მაიტანი ამბავი? -

შორითვე დაუძახიან.

- ახლებო, სისხლი გიფუისთ,

სჭრითა და ჰკერავთ გულითა,

გულს ათრევინებთ გონებას,

თავს აჭრეინებთ ცულითა,

ადვილ ვერ იცნობთ ვაჟკაცსა

მის ვაჟკაცურის რჯულითა!

ერთურთს ნუ დააჩაგვრინებთ,

გული-დ გონება ძმანია.

მართალი არი ალუდა,

თავს არ დამექცნენ ცანია!

თუ არა გჯერათ, ქისტისა,

აი, მოჭრილი მკლავია.

ენა ქარქაშში გეჭიროსთ,

ადვილ ნუ იტყვით სიტყვასა,

ადვილ ნუ იტყვით ვაჟკაცზე,

არა ვარგაო, იმასა!

ხელი ალუდას მიართვის:

- წაიღ, მიაკარ ქავადა!

- თუ ხელის მოჭრა მდომიყო,

გან ვერ მოვსჭრიდი თავადა?

ვერ გიქნავ კარგად, მინდიავ,

საქმე მოგირთავ ავადა;

რაად მინდარის, ვერ მიხმლობს,

არ გამოდგება ფარადა;

მთაში წავიღო, არ მითიბს,

არც მარგებს თივის კავადა.

წაიღე, თუ გწამ უფალი,

ნუღარ მაჩვენებ თვალითა.

კაის ყმის მარჯვენა არი,

გული მეწვება ბრალითა.

რაად სწყრებიან ხევსურნი,

რადა ტყვრებიან ჯავრითა?!

მტერს მოვკლავ, კიდევ არ მოვსჭრი

მარჯვენას მაგათ ჯაბრითა!

“წესი არ არის მტრის მოკვლა,

თუ ხელ არ მასჭერ დანითა”.

ვაი ეგეთას სამართალს,

მონათლულს ცოდვა-ბრალითა!


V


ჟამი მოვიდა საუფლო.

ხალხი ხატობას დიოდა:

უნდა აცნობონ ბატონსა

ვისაც-კი რამა სტკიოდა.

მოქუჩდა ქალი და კაცი

სახვეწრით ცხვრით და ხარითა;

მიართმევდიან ბატონსა

სახვეწარს ბეღლის კარითა.

ეს ვინ-ღა მოდგა, ნისლივით,

თითბრით ნაზიკის ხმალითა?

ხევის ბერს აძლევს მოზვერსა,

დადგა დახრილის თავითა.

- ვის ამწყალობნებ, ალუდავ,

ამა კურატით შავითა? -

ჰკითხავს ალუდას ხუცესი

გადაწეულის მკლავითა.

დიდია ჩვენი ბატონი -

გუდანის ჯვარი თავითა,

საყმონიც ძლიერნი ჰყვანან,

ღვთითა და ღვთისა ძალითა.

კარგი ყმა უყვარს ბატონსა,

წყალობა ემეტებისა;

ვაჟკაცნი იმედიანნი

ჩვენს ბატონს ებედებისა.

მითხარ სახელი, ვის სწირავ,

იმასამც შაეწირება.

ხანჯარს აიძრობს, დიდების

სათქმელად დაეღირება.

- ეგ სამხვეწროა, ბერდიავ,

ძოღან მოკლულის ქისტისა.

მუცალს ეტყოდენ სახელად,

მაუნათლავის შვილისა.

კარგადაც დამიწყალობნე,

გამიმეტებავ მისთვინა,

როგორც უნდომლად მოკლულის

თავის ლამაზის ძმისთვინა.

- გაურჯულებულს არჯულებ,

შენ ეგ არ შაგიხდებისა,

ქისტისად საკლავის დაკვლა

კარგად არ მოგიხდებისა.

მამით არ მოდის ანდერძი,

პაპით და პაპის-პაპითა,

გონთ მოდი, ქრისტიანი ხარ,

ურჯულოვდები მაგითა;

ეშმაკს ნუ მისდევ... ეგ სიტყვა

როგორ ამოგცდა ბაგითა?!

რამდენ სხვა მაჰკალ, შენს ქავზე

ხელებ ჯღრდესავით ჰკიდია.

ზოგი ლეკისა, სხვა ქისტის,

მარჯვენეების ხიდია;

ციკანიც არვის დაუკალ,

განღამც კურატი დიდია.

როგორ ვახვეწო უფალსა

ძაღლი, ძაღლების ჯიშისა,

მანამ სჯობს, ცანი დამექცნენ,

ზურგი გამისკდეს მიწისა,

ან თუ ზღვამ დამნთქას უძირომ,

სადილი ვსჭამო ქვიშისა!

ფერი ედება ბერდიას,

ფერი სხვა-რიგის შიშისა.

- ზღვენსა ნუ გამიმსუბუქებ,

მადლი თუ გწყალობს ღვთისაო,

ყმა ვარ მეც გუდანის ჯვრისა,

ხევსური თქვენის წყლისაო,

მითომ ერთნი ვართ, ბერდიავ,

მცხოვრებნი ერთის მთისაო.

- ტყუილად სცდები, ალუდავ,

ტყუილად იცვეთ პირსაო.

გაჯავრდა ქეთელაური,

ფერი დაიდვა მგლისაო;

ხელი დაიკრა ფრანგულსა,

შუქი ამოხდა მზისაო.

უქნივა მოზვერს ქედზედა,

თავი მიგორავს ძირსაო.

თან შაეხვეწა ბატონსა,

ნუ შამიცოდებ შვილსაო,

ალლადა ჰქონდეს მუცალსა,

მაგ მოუნათლავ გმირსაო.

ბერდია ჯაგარაშლილი

ხალხისკე იზამს პირსაო.

- გაგონილაა, - იძახდა, -

ასრე აგდება რჯულისა:

საკლავს თვითონ ჰკლავს ალუდა,

მამხსენე ქისტის სულისა,

ხალხო, მინდარის გავიგო

პასუხი თქვენის გულისა.

დაჯარდით, ხევსურთ შვილებო,

ყველანი - დიდნი, მცირენი, -

სამართალი ვქნათ, ვუმტვრიოთ

ალუდას სახლის დირენი;

ნუ დაინანებთ, ექმნენით

ცოლ-შვილის ამატირენი.

მოკვეთილ იყოს, სხვა ქვეყნის

ცა-ღრუბლის შანამზირები.

წადით, უმტვრიეთ შავ-ბნელსა

სახლისა, ციხის კარები.

ცეცხლი მიეცით საძნოვარს, -

ცასა სწვდებოდეს ალები,

სათემოდ გამოირეკეთ

ცხვარი, ძროხა და ხარები.

შატილს ცოლ-შვილი უტირეთ,

გუდანს - შინშნი და ქალები;

ჰრისხამდეს ჩვენი ბატონი,

არ არის შასაბრალები.

ამის გამგონე მინდიას

მაუწყლიანდის თვალები,

ვეღარასა ჰშველს ალუდას,

გულზე გადიწყვის მკლავები,

შასმულებმ ხევსურთ შვილებმა

მაიმარჯვიან ფარები,

უნდა სცან ქეთელაურსა,

კაპასად ჟღერენ რვალები.

ჯარად დამსხდართა ხევსურთა

თავზედ წაადგა ბალღები,

ერთს ხელში დაუჭერია

მარჯვენის ნახრავ ძვალები.

- ვაჟნო, ვინდომებ თქვენთვისა

წყალობას ბატონისასა,

საკარგყმო დამალეინეთ,

მოგიტანთ ხელსა მტრისასა.

ყორანს მიჰქონდა ბრჯღალითა,

ყურეს უმარჯვდა კლდისასა.

იმ დროსა ვსტყორცნე ისარი

ლაღად მიმავალს ცისასა;

მართალ გამოდგა ნასრევი,

ყორანს უვლიდა ფრთისასა;

კლანჭით გაუშვა ნადავლი,

გადმეესრია მიწასა.

- მუცალის მარჯვენა არი,

მიზეზი ხევსურთ რჩევისა, -

წყრომით იტყოდა მინდია, -

მიზეზი იმათ წყევისა;

მე მივუტანე ალუდას,

ფერი დავადევ წყენისა;

რო არ მიიღო ალუდამ,

სიღრმე ვაჩვენე ხევისა.

- წაიღეთ, - ამბობს ბერდია, -

ტოტი ურჯულოს ძაღლისა,

არა ვართ ხევსურთ შვილები

ყმანი ეშმაკის, ალისა.

ძაღლს მიუგდიან საჭმელად

ხელი მუცალის მკლავისა.

პირი არ ახლო ქოფაკმა,

მორთო ღმუილი ბრალისა.

ხევის ბერ იტყვის ბერდია:

- ხევსურნო, ნახეთ თვალითა:

ძაღლი ძაღლის ძვალს არ სტეხსო,

თქმულია იმავ თავითა.

ქისტის მარჯვენას ბალღები

დაბლა ათრევენ კავითა.


VI


თოვლი სთოვს, ქარი ბობოქრობს,

ყელებ შაკრულა მთებისა;

ჩამოდის ხევად ზოვები,

ჩამონასხლეტნი კლდებისა.

გაუბამ ყინულს ლურჯადა

უბე-კალთები წყლებისა,

მიუნაქრია ერთიან

ვიწრო სავალი გზებისა.

ვის მასწყენია სიცოცხლე,

გზას ის ვინ გაუდგებისა?

წინ მიდის მგზავრი, მიჰკვალავს,

ხუთიც უკვენა ჰყვებისა.

სიმშილით შაწუხებული

მთას ღმუის ჯოგი მგლებისა.

“კარგს ნურას ჰნახავთ, ხევსურნო,”

ერთი დიაცი სწყრებისა.

“ავაჰმე, ჩვენო სახ-კარო,

ქვა-ქვაზე აღარ დგებაო,

ციხეზე, ჭერხოს ბოძებზე

ეხლა ყოვები სხდებაო”.

დედა ეტყოდა ალუდას:

- შვილო, იარე ნელაო,

შენთან ვერ გავძლებთ ვერც მენა,

ვერც შენი ცოლი ლელაო,

ბალღები აგვიბოჟირდა,

ხელ-ფეხ დაგვიზრა ძნელაო.

ვაჰმე, რა უგზოდ დავდივართ,

ვაჰმე, როგორა ბნელაო!

ნეტავ არ დასჭირდებაა

ხევსურთა შენი შველაო?!

ვის რა წყალ-ჭალა გვისტუმრებს,

სად რა-რა დავილევითა?

უბინო უსახ-კარონი

სხვაკანაც დავიწყევითა.

ვეღარ მიუვალთ ჩვენს სახ-კარს,

გაღმა შატილის ხევითა.

თავის მიწა-წყლის გაწირვა

ძნელი ყოფილა მეტადა;

მამაკვდავს დავფერებივარ,

გონი გამხდია რეტადა.

მუხლებ არ მამდევს, გულშია

ბნელი ჩამიდგა სვეტადა.

ვაჰ, მამა-პაპის საფლავნო,

კლდენო, დამდგარნო მწვეტადა!

ჯავრობით ეტყვის ალუდა:

- დიაცნო, ნუ ხართ ყბედადა,

მოდით, მამყევით, ვიდინოთ,

ღმერთმ ეს გვარგუნა ბედადა,

ჯვარს არ აწყინოთ, თემს ნუ სწყევთ,

ნუ გადიქცევით ცეტადა!

ერთხელ მაუნდა ალუდას,

ერთხელ მობრუნვა თავისა:

“მშვიდობით, საჯიხვეებო,

გამახარელნო თვალისა!

მშვიდობით, ჩემო სახ-კარო,

გულში ამშლელო ბრალისა!

მშვიდობით, ჩვენო ბატონო,

ყმათად მიმცემო ძალისა!”

გაწირეს მგზავრთა სამუდმოდ

წყალი და მიწა თავისა.

შტერად დამდგარან მთის წვერნი,

ისმის ხვივილი ქარისა.

გადვიდნენ, ქედი გადავლეს,

თხრილი აღარ ჩანს კვალისა.

ერთი მაისმა შორითა

მწარე ქვითინი ქალისა.


1888 წ.

სუფრაზე

პატარა შედევრია ეს ლექსი ჩემთვის
მომიჯდა თანაკლასელი,
გულის გადმოშლა ესურვა,
დითირამბები აფრქვია
ბახუსის ეშხში შესულმა,
-ალბათ, შინაურ იქნების
თორე..-,გამოსცრა ხევსურმა

მწყურიხარ

ჩურჩულით გპასუხობს გული და
საწადელს თვალები გირანდავს,
ვერ ვბედავ,
კრძალვა და რიდია,
მწყურიხარ...
და მაინც მივდივარ...
მივდივარ და მზისფერ კულულებს
სხივს დაუწალიკებს მთის ქარი,
დროც ტიალ ჭრილობებს მიწყლულებს
-გულისთქმა რაით ვერ გითხარი...
სიცივით შემკრთალი თვალებით,
თითებზე დამტირის სანთელი,
მწყურიხარ...
საწადელ ვერ განდე
დარდს ჩუმად დაუხრავს სათქმელი...
მთებისკენ შენს მზერის ბილიკებს
შევყვები,
სულ გადაგივიწყებ...

ყბებს უვსებს ნისლები ხეობებს,
საფიხვნოს ჩამამსხდარნ ღრეობენ...

/მაია გონჯილაშვილი/

Martin Eden - M…..E

ისევ მშია, უკვე ორი თვეა (არა,ვიტყუები- მეტიც იქნება) წიგნი აღარ წამიკითხავს. რა თქმა უნდა ახალი, თორემ ძველები გადაღეჭილი მაქვს და ზოგი ფრაზა რომელ გვერდზე წერია, ისიც კი მახსოვს. მეცოდება ჩემი წიგნები, განსაკუთრებით ისინი, რომლებიც მიყვარს. გაქუცული ფურცლები, შემოხაზული გვერდები, ნაწერში ფანქრით მონიშნული ადგილები და გვერდის კიდეებზე დაწერილი შენიშვნები- ასე გამოვხატავ მათ სიყვარულს. ჰო, სულ დამავიწყდა, საჭმლის ნამცეცების გარეშეც როგორ იქნება? ჭამის დროს კითხვაც ჩემი გამოუსწორებელი ჩვევაა. მოკლედ, რაც მიყვარს, იმას ვერასოდეს ვუფრთხილდები.
ხანდახან, როცა ცხოვრებისეული სიძნელეების დროს რომელიმე წიგნში წაკითხული ფრაზა ამომიტივტივდება, ათასგვარი საფიქრალით გადაჭედილ თავში, ვგრძნობ ხოლმე, რომ მისი ავტორი ჩემს გვერდითაა. ზოგჯერ ისიც მგონია, რომ წიგნი მირჩევს მე და არა_პირიქით, რამდენადაც ბევრი მათგანი ისეთ საჭირო დროს მოსულა ჩემთან, როცა კარგი რჩევა მჭირდებოდა. ვფიქრობ, ეს მარტო მე არ უნდა მემართებოდეს, თუმცა ერთხელ ამ თემაზე ლექტორთან ჩემი კამათი, ლამის თმა- წვერის დაგლეჯამდეც მივიდა. ლექტორი ამტკიცებდა, რომ წიგნს არავინ კითხულობს და ვინც კითხულობს, ვერ განიცდის. ვერაფრით გავაგებინე, რომ ადამიანები ხშირად, მხოლოდ იმას ხედავენ, რისი დანახვაც სურთ და რომ მე კიდევ უამრავი მეგობარი მყავდა, რომელიც ზოგჯერ ტკივილამდე განიცდიდა იმ ყველაფერს, რაც დღევანდელი ახალგაზრდობისთვის უინტერესოდ ითვლება. ეს რატომ მოვიგონე? უბრალოდ გული მწყდება; თუ ჩუმად ხარ-ნულის ტოლი ხარ, თუ ხმას ამოიღებ_ამპარტავანი, ანუ, ამ თემაზე, შენზე ასაკით უფროსთან, მშვიდად ვერასოდეს დაილაპარაკებ. მოკლედ, მოვეშვები თავის მართლებას, თუ რატომ ვწერ ამ სტატიას და უბრალოდ სათქმელზე გადავალ.
სულ მახსენდება ერთი ფრაზა, სელინჯერის “თამაში ჭვავის ყანაში”_დან. კოლფილდი რაღაც ამდაგვარს ამბობს:_”თუ წიგნი კარგია, მის ავტორთან დარეკვა და საუბარი მომინდება”. არაერთხელ დავრწმუნებულვარ, რომ ხშირად, მეც იგივე განცდა მეუფლება, თუმცა მარტო ამითაც ვერ ვკმაყოფილდები, ავტორის გაცნობა და მასთან მეგობრობაც მინდება. ეს ძალიან ხშირად არ ხდება, რადგანაც ერთხელ უკვე გამიცრუვდა იმედი ( პირადად გავიცანი ავტორი, მაგრამ იმდენად განსხვავდებოდა რეალური პიროვნება _ ნაწარმოებით დანახულისგან, გული დამწყდა). ასე, თუ ისე, მაინც ვაგრძელებ ხოლმე ოცნებას და საკუთარ თავთან, საყვარელი წიგნების ავტორებს ჩემს მეგობრებად მოვიხსენიებ. ყველაზე მძაფრად ეს მოხდა უბრალო მეზღვაურთან.
მე კარგად ვიცი,რომ ის, რაც ერთი ადამიანისათვის შესაძლოა ფეივერვერკად იქცეს, მეორესთვის იქნებ უმნიშვნელოდაც ჩაიაროს, მაგრამ ეს იმაზეცაა დამოკიდებული ვინ ხარ, სად და რატომ ხარ და რა გაღელვებს. რა ხდის წიგნს შენთვის განსაკუთრებულს? ჩემთვის სწორედ ეს_ რამაც კინაღამ შემშალა.: გემოვნების, ფასეულობების და იდეალების ასეთი დამთხვევა. არ ვაჭარბებ, “მარტინ იდენი” ჩემთვის, ყველაფრის თავის ადგილას დალაგების საშუალება გახდა. მახსოვს, ადრე, როცა მეგობარმა მირჩია მისი წაკითხვა და მითხრა_ ზუსტად საშენოაო, დიდად არ მიმიქცევია ყურადღება,რადგანაც ბევრი წიგნი მომწონს, მაგრამ “მარტინ იდენის” შემდეგ, წიგნის კითხვას ისეთ გემოს ვეღარ ვატან. ვეღარ ვუძლებ, ვეღარ აღვფრთოვანდები.
სხვა წიგნი ვერ სწვდება მის ემოციას. მგონია, რომ უმაღლესი აღტაცების მწვერვალს მივაღწიე და მის იქით აღარაფერი ჩანს ( თუმცა გონებით ვხვდები, რომ ასე არაა). ჯერ-ჯერობით, სხვა წიგნები ჭიანჭველებივით ჩანან ამ მთიდან, ზუსტად ისე, როგორც მისტერ იდენს ეჩვენებოდა ცოდნის მწვერვალიდან რუთი!
რა იყო ამ წიგნში განსაკუთრებული? ვიღაცისთვის ეს თემა ბანალურია, მაგრამ საბედნიეროდ, ყოველთვის საკუთარი აზრებით ვცხოვრობდი და არასოდეს მაინტერესებდა იმ ადამიანთა აზრი, რომლებისთვისაც ყველაფერი მოდის ჭრილში იზომება. ამ წიგნმა მე იმ დროს შემომიღო კარი, როცა ყველაზე მეტად მჭირდებოდა პასუხი. მე ვარ ადამიანი, რომელიც თავისი იდეალებით ცხოვრობს და თუმცა ზოგჯერ ისინი უაზრო პრინციპებშიც გადამდიოდა, მაინც მოვახერხე და რაღაც ეტაპზე დავალაგე საკუთარ თავში ყველა ღირებულება. მაშინ ძალიან ცუდი პერიოდი მედგა, ყველაფერში ეჭვი მეპარებოდა. ის, რისიც მწამდა, რა სულისკვეთებაც მქონდა და რისი მიზეზითაც არ მძულდა საკუთარი თავი, შესაძლოა ჩემს ცხოვრებაში ყველაზე დიდი ტყუილი აღმოჩენილიყო. არ ვარ ადამიანი, რომელსაც ცხოვრება დედინაცვალივით ექცევა, მაგრამ რა გასაკვირია, რომ ბევრჯერ წავქცეულვარ და მტკენია? მაშინდელი ტკივილი განუმეორებელი მასშტაბების იყო.
კიდევ? კიდევ მეშინოდა, ძალიან მეშინოდა იმ ყველაფრის, რაც ყველაზე მეტად მიყვარდა. იმის აღიარებისაც მეშინოდა, რომ მე ის მსურდა. მრცხვენოდა გესმით? მრცხვენოდა მეთქვა, რომ მე სუნთქვა მჭირდებოდა!
ის ამას არ იმსახურებდა, ის ღირსი იყო აღიარების! მეგონა მარტო მე ვიყავი ის სულელი, რომელიც მას უფრთხილდებოდა. სხვები მასზე დაუფარავად ლაყბობდნენ, საკუთარ თავზე ირგებდნენ წაღმა_უკუღმა, სახელის მოპოვების მიზნით გვატენიდნენ კიდეც ადამიანებს!
Mმე კი ვმალავდი და თავადაც ვემალებოდი მას. რაც ძვირფასია შენთვის, ის გენანება სხვასაც გაუზიარო.
ასე შემოიჭრა( ვიხმარ ამ გაცვეთილ ფრაზასაც, რადგანაც საუკეთესოდ გამოხატავს სათქმელს) ჩემს სამყაროში ჯეკ ლონდონი თავისი მეორე “მე”-თი.
Mარტინ Eდენ
M……..E
და ეს “მე” იყო არამარტო მისი, არამედ ჩემიც( და ალბათ კიდევ ბევრის, თუმცა ამაზე მათ თავად ილაპარაკონ). მეგონა, რომ მწერალი ჩემს სულში ჩასახლდა, ყველაფერი გაშიფრა, ინფორმაცია წამართვა და ფურცლებზე გადმობერტყა. მე სასწაულის მომსწრეც გავხდი, წავიკითხე ის, რაც არაერთხელ მითქვამს.
ჩუმად,
ჩემს თავთან,
დღიურთან
და არცერთ მეგობართან.
როცა მარტინის “ზღვის სიმღერები” დაამახინჯეს, მე მასთან ერთად ვიტანჯებოდი..
როცა მას არავინ პატიჟებდა სადილად, მეც მასთან ერთად მშიოდა..
როცა მან სიკვდილი გადაწვიტა, მე მასზე ადრე მოვკვდი..
მან ჩემი შიში თან წაიყოლა, მაგრამ თავად ჩემში დარჩა. მე კი მასში
ვაჟა ფშაველამ თქვა ილიას საფლავზე “იდეის მოკვლა შეუძლებელია”. იქნებ ცუდი შედარებაა, მაგრამ მაინც ვიტყვი, რომ მარტინ იდენიც იდეა იყო, რომელიც ამდენი საუკუნის ჩემდეგ ჩემშიც ჩასახლდა.
Mამის მტკიცედ მჯერა, რადგან, როცა ამ წიგნს ვშლი, ასე მგონია სარკეში ვიხედები და სულაც არ მანაღვლებს ისიც, რომ ავტორი აღარ არის ცოცხალი. ის ჩემშია, მე კი მასში. ის ჩემი მეგობარია, ჩემი იდეაა.
და ეს ბედნიერებაა! გაიგეთ და შეიგრძენით ყველამ, ვინც ჯერ კიდევ ვერ გაქციათ უსულო მატერიად ტექნიკის განვითარების საუკუნემ.
ბედნიერებაა, როცა ათასწლეული იდეას ვერ კლავს, მიზანს ვერ კლავს, ფასეულობას ვერ კლავს და სულაც არ აქვს მნიშვნელობა მეფე ხარ, მონა, გენიოსი თუ უბრალოდ მოკვდავი, რომელზეც არასოდეს არავინ სტრიქონს არ დაწერს.

/ნინო ჭინჭარაული/

“ეშმაკი ჩვენს სულში” (ციკლიდან-ჩემი სამყარო)

"მე ვიცნობ იმას ყრმობის წლებიდან,
როცა პირველი ვნახე სიზმარი,
ახლა ზურგსუკან მესმის ფეხის ხმა
და მეყვსეულად ვამბობ:-ის არის!
ამგვარად,ჩემს სულს ცხადშიც და ძილშიც,
შერჩა უცნობი სამყაროს შიში"
-ასე აღწერს ავტორი,თავისი ერთერთი პერსონაჟის-ომერის სიტყვებით ეშმაკს,რომელიც ყველა ჩვენგანის სულშია და უმატებს-"ყოველ ადამიანში არის ანგარება, რომელსაც არავითარი კავშირი არ აქვს მორალთან. იგი თვითონ აფასებს მოვლენებს და თითქმის მუდამ გამარჯვებული გამოდის”.
პირველი, რაც ამ წიგნის წაკითხვისას აზრად მომივიდა ის იყო, რომ ადამიანის აზროვნება საუკუნეთა განმავლობაში არ იცვლება. რომანის დასაწყისში, მთავარი პერსონაჟები ფილოსოფიის ფაკულტეტის უფულო სტუდენტები არიან( რა ნაცნობია, რომლებიც მსჯელობენ ადამიანებზე, სამყაროზე და ერთმანეთს ეკამათებიან იმის შესახებ,თუ რაა მთავარი ამ ცხოვრებაში. ომერს მიაჩნია, რომ მთავარია იყო,პატიოსანი და სუფთა გულის, როგორც-ბავშვი. “ განა შეიძლება ადამიანს აწუხებდეს იმაზე მნიშვნელოვანი რამ, ვიდრე საკუთარი აზრები, უიღბლობა,შიში და ნაკლოვანება?” ომერი პოეტია და ორმაგად განიცდის ცხოვრების ავ-კარგს. მეგობარი კი, უმტკიცებს, რომ ფუჭია მისი “ფრენა” და მიაჩნია, რომ სამყაროს მართავს ის, ვისაც ფული და ძალაუფლება აქვს. ომერს ხანდახან ეშინია კიდეც ნიჰადის აზრების.
ყველაზე მეტად, რითიც გამაოცა ავტორმა, ის არის, რომ მთელ რომანში არ არის მკვეთრად გამოხატული დადებითი გმირი. ყველას აქვს თავისი ნაკლი, რაც გაჯერებს მკითხველს, რომ აქ ადამიანის ნამდვილი სამყაროა ასახული. საბაჰათინ ალი ღრმად წვდება თავისი გმირების პიროვნებას.
ისტორია აგებულია ომერისა და მაჯიდეს სიყვარულზე. ომერი მას გემზე შეამჩნევს და ხვდება, რომ გოგონას სახე ახსოვს და მის არსებაშია აღბეჭდილი. თუმცა იქვე ირკვევა,რომ მაჯიდე მისი ნათესავია და ამის გამგონე ნიჰადი თანაგრძნობით ეუბნება ომერს-“რაც უფრო დიდი და უჩვეულო საქმის აღმოჩენას შეეცდები,მით უფრო პროზაულსა და უბრალო ამბებს შეგახვედრებს ცხოვრება”.
მაჯიდე ჩუმი,უთქმელი გოგონაა, რომელსაც დიდი მუსიკალური ნიჭი აქვს, მაგრამ ღარიბია და დეიდას კისერზე რჩება ოჯახში,სადაც ზედმეტ მჭამელად აღიქვამენ და მისი წყნარი ხასიათიც აღიზიანებთ. ოჯახის აღწერისას გამეცინა, იმდენი პარალელი გავავლე ბევრ ქართულ ოჯახთან და საერთოდ,ქართული ხასიათის ცუდ მხარეებთან. მათ გამუდმებით ის აშფოთებთ, რას იტყვის სხვა, საკუთარი პრესტიჟის საკითხი. “შიმშილით რომ კუჭი მიხმებოდეს, მაინც ვიტყვი-მაძღარი ვარ მეთქი!”-დეიდა ემინეს ეს სიტყვები არავის გეცნობათ?
ცხოვრება ძალიან რთულ გამოცდებს უწყობს მაჯიდეს( პერიოდულად მთავარი გმირის ადგილს წიგნში მაჯიდე იკავებს), ეღუპება მამაც და ნუგეშისმცემელი მხოლოდ ომერია,ბიჭი-რომელიც სულ ერთხელ ნახა. აქ ჩემი ყველაზე საყვარელი მომენტია ის, როდესაც ბიჭი ჩუმად მიყვება გოგოს გვერდით, სურს რაღაცით ანუგეშოს,მაგრამ ხვდება,რომ სიტყვები ზედმეტია და როდესაც სახლამდე მიაცილებს, მაჯიდე მას მადლობას უხდის ამ სიჩუმისთვის.
მაჯიდეს დეიდა სახლიდან აგდებს და ისიც, ყოველგვარი დრამატიზირებისა და წინააღმდეგობების გარეშე ხდება ომერის ცოლი. უბრალოდ, სახლში გაჰყვება მას. ამის შემდეგ რომანში ლამაზ ლირიულობას ცხოვრების მახინჯი მხარეები ცვლის.
ახალდაქორწინებულებს უჭირთ სოროსავით ბინაში ცხოვრება. ძლივს გააქვთ მწირი ხელფასით თავი. ამას მაჯიდეზე მეტად ომერი განიცდის. იტანჯება, რომ ზოგს ყველაფერი აქვს, მას კი-არაფერი. ისევ ეჩვენება, რომ ეშმაკი აიძულებს მას, გაჭირვების გამო ცოდვა ჩაიდინოს და ერთხელაც იპარავს ქალის წინდას, რომელსაც შემდეგ, შეშინებული ქუჩის კუთხეში ტოვებს. მაჯიდე ყველაფერს ითმენს და ცდილობს ქმარი ანუგეშოს, თუმცა ომერი გულისნადებს მხოლოდ ერთ-ერთ თანამშრომელს, მოხუც მოლარეს ანდობს, რომელიც მას ხშირად ეხმარება.
სწორედ ამ დროს ჩნდება ომერის მეგობარი-ნიჰადი, რომელიც მთავარ როლს თამაშობს მის უბედურებაში. ნიჰადი თავის საეჭვო რეპუტაციის მქონე ძმაკაცებთან ერთად ეხვევა პოლიტიკურ საქმიანობაში და ომერსაც ითრევს იმ პირობით, რომ ფულს აშოვნინებს. მაჯიდე თავიდანვე გრძნობს ამ ყველაფერს, მაგრამ ქმარს არაფერს ეუბნება( ფიქრით-შეიძლება ვცდებოდეო) და ეჭვებით იტანჯება. მიუხედავად იმისა, რომ ომერი მეგობარს თანხმდება დახმარებაზე, განიცდის, მის გარშემო მყოფი ადამიანების მლიქვნელობას და არაკაცობას. “ ბრმა ფანატიზმის და პრიმიტიული დემაგოგიის ანკესზე მხოლოდ გულუბრყვილო ან საკუთარ თავზე დიდი წარმოდგენის ადამიანები ეგებიან”- უმტკიცებს ის თავისთავს, ან-“ რა არის მსოფლიო? განა არსებობს უფრო დიდი სამყარო, ვიდრე ჩემი საკუთარი თავი? ყველა ადამიანს თავისი სამყარო აქვს და ეს სამყარო თვითონ არის!” ხოლო ახალგაზრდა პოლიტიკურ აქტივისტებს, რომლებიც მხოლოდ “მოარულ ძეგლად გადაქცევაზე ფიქრობენ” ასეთი სიტყვებით აკვირვებს:_”ნუთუ იმედი გაქვთ, რომ თუ ახალგაზრდობისას ილაყბებთ, შემდგომი ცარიელი და ბინძური ცხოვრება გეპატიებათ?” – და ამ ადგილას მე კიდევ ერთხელ დავრწმუნდი, რომ ეს წიგნი ჩემი საყვარელი წიგნების სათავეში მოექცეოდა, რადგან ჩემს საფიქრალსაც ახმოვანებდა. ეს ალბათ მხოლოდ დიდ მწერლებს ეხერხებათ_საუკუნეებით დაცილებულ ადამიანთა გულებში ჩაძრომა.
წიგნში ერთი -ჩემი აზრით, ყველაზე დადებითი( და ჩემთვის საყვარელი) პერსონაჟი ჩნდება: ბედრი.. ახალგაზრდა პიანისტი, რომელიც ოდესღაც მაჯიდეს მასწავლებელი იყო, მისი ნიჭი შენიშნა და განსაკუთრებული ყურადღება მიაქცია, რაც მოსწავლე-მასწავლებლებმა მოწონებად ჩაუთვალეს და მათი აგორებული ჭორების გამო, ის იძულებული გახდა, სკოლა დაეტოვებინა. მაჯიდეს დამ ას კი ერთმანეთის მიმართ უხერხულობის განცდა დარჩათ. მეორედ ის ჩნდება ერთ-ერთ ვულგარულ საღამოზე, სადაც ომერს მიჰყავს ცოლი. ბედრი ერთადერთი ადამიანია, ვინც მაჯიდეს მსგავსად იმ საზოგადოებას ვერ ეგუება. “ არიან ადამიანები, რომელთაც გადაწყვიტეს, რომ ყველაზე დიდი რამ მხოლოდ ძალაა, რომელსაც თაყვანი უნდა სცე. ესაა კლასი, რომელიც უკვე მიხვდა თავის განწირულობას. ისინი ყვირიან, ღრიალებენ და თუ ოდესმე მიაღწევენ ძალაუფლების ხელში ჩაგდებას, მას ყველაზე ველური საქმეებისთვის გამოიყენებენ. მაგრამ, ბოლოს ისტორიისა და ცხოვრების მარადიული კანონები მათაც უღებს ბოლოს. “ არაჩვეულებრივი სიტყვებია!
ომერი ცოლს უყურადღებოდ ტოვებს, რითაც ათას არაკაცს უხსნის გზას მისკენ. აქ ჩნდება მათ შორის ბზარი. ბედრი ყველაფერში ხელს უმართავს მათ, ფულსაც აძლევს, ომერი კი მასზე უსაფუძვლო ეჭვიანობას იწყებს.
ყველაფრის პიკი ჩემთვის იყო იქ, როდესაც ომერმა( ნიჰადისგან შეგულიანებულმა) ბოლოს და ბოლოს გადააბიჯა სინდისს და მოხუც თანამშრომელს შანტაჟით დიდი რაოდენობის თანხა გამოსძალა. საკუთარ მეგობარს და ჭირის თანაზიარს! აქ ყველაზე უკეთ აჩვენა მწერალმა, რომ ნებისმიერი კეთილი ადამიანი შეიძლება იქცეს ბოროტად და ის თვითონ აკეთებს არჩევანს. ეშმაკი, რომელსაც აბრალებდა პერსონაჟი ყველაფერს,( უკვე ციხეში) ომერი ხვდება, რომ ის მის სულში არ არსებობს და თვითონაა დამნაშავე. მხოლოდ ბავშვის სისუფთავე ვერ გადაარჩენს მას. ის ახალ ცხოვრებას იწყებს, მაჯიდე კი ამ ყველაფრის გაგებამდე( იმისაც, რომ მისი ქმარი მეძავთან იწყებს სიარულს) წერს მისთვის წერილს, სადაც ემშვიდობება.
_ჯობს დაივიწყო,ვიცი ძნელი იქნება მაგრამ..
_ მე უკვე დავივიწყე ომერი..-, ამოიღებს უბიდან წერილს მაჯიდე. ის და ბედრი ერთად მიდიან მომავლისკენ. ერთად იქნებიან?-ეს კითხვა აღარ გამჩენია, სერიალი ხომ არაა..
საბაჰათინ ალი ჩემი საყვარელი მწერალია. ამ წიგნმა ერთ კვირაში იმდენი რამ მასწავლა, რაც შეიძლება წლები დასჭირდეს ადამიანს. ბოლოს კი, მთავარი, ჩემეული დასკვნა გავაკეთე:

“ ყველა ადამიანი ერთიდაიმავეს ეძებს, უბრალოდ მათ არ იციან ეს!”

/ნინო ჭინჭარაული/

მადლმოსილი ცეცხლი

 მოგონებები იერუსალიმიდან

აპრილი, დიდი შაბათი, დილით ადრე ავდექით და სასტუმრო დავტოვეთ, ძველი იერუსალიმისკენ ავიღეთ გეზი, უფრო ზუსტად იაფოს კარიბჭისკენ, აქ ისრაელის სპეც სამსახურებს ჯებირები ჰქონდათ მოწყობილი და თავიანთ სურვილისამებრ რამდენიმე ადამიანს დროდადრო უშვებდნენ, მაგრამ ძალიან მცირე ნაწილს, თუმცა დღეს დიდი სასწაულის მოლოდინში ვართ, და არამარტო ჩვენ, მთელი მსოფლიოს დიდი ნაწილიც, და იმედი გვაქვს რომ მოვახერხებთ ქალაქის ძველ ნაწილში შესვლას, იქ სადაც მაცხოვრის აღდგომის ტაძარია, და სადაც უნდა გადმოვიდეს მადლიანი ცეცხლი. ერთმანეთში გვაქვს ნათქვამი, რომ შესაძლოა ერთად ვერ შევიდეთ (თუ შევედით საერთოდ) და ერთად ვერც ვიდგეთ, ამიტომ ბოლოს სადაც უნდა შევკრებილიყავით, ადგილი დავთქვით და `რიგში” ჩავდექით, ლოდინმა რამდენიმე საათს გასტანა, ჩვენ კი წინ არც დავძრულვართ, არც უშვებენ თითქოს, უქმად არ ვდგავართ და ვგალობთ, ლოცვებს და ფსალმუნებს ვკითხულობთ, თითქოს შევეგუეთ კიდეც რომ ვეღარ მოვახერხებთ შესვლას. იერუსალიმში ვართ, იქვე ახლოს და თუ ვერ შევალთ მაინც მადლობელი ვიქნებით ღვთისა, ასე ახლოს რომ ვართ. ერთ ადგილას არის ე.წ. `გამშვები პუნქტი” სადაც წესით უნდა უშვებდნენ ხალხს, სადაც დიდი რიგია, თუმცა ძნელად თუ ვინმე ახერხებს შესვლას, ხოლო ჩვენ უკვე აქეთ, უფრო ხალხმცირე ადგილას ვდგავართ, სკამებთან, ვისვენებთ და უცბად ჩვენ მხარეს მოულოდნელად გახსნეს ჯებირები და ხალხი აღმოჩნდა ძველ ქალაქის კარიბჭეში, ჩვენც წამოვიშალეთ და `მცირე რიგში” ჩავდექით, თუმცა აქაც ბევრი ადამიანი მოაწყდა, მოხდა ისე რომ მე და ერთი ბავშვი ლილე (ჩოხატაურის სკოლის მოსწავლე) აღმოვჩნდით იაფოს კარიბჭეში, შევედით ქალაქში და რადგან იქ არ შეიძლებოდა გაჩერება და დალოდება გავუყევით იერუსალიმის ძველ მოკირწყლულ ქუჩებს ეკლესიისაკენ, გული საგულეს აღარ გვქონდა, მეგონა რომ ტაძრის ეზოში უამრავი ხალხი დაგვხვდებოდა, მაგრამ იქ საერთოდ არავინ არ იყო, პოლიციას ჰქონდა ჯებირებით გაკეთებული სამი დერეფანი, აი აქ კი მივხვდი რომ შევევიდოდი ტაძარში და სიხარულისგან გულის ცემა მომემატა, ვმადლობდი უფალს ყველაფრისათვის, რამდენიმე წუთი შემდეგ ტაძარში აღმოვჩნდით, ტაძარი ძალიან დიდია, ერთ ტაძარშია მოქცეული მაცხოვრის საფლავი, გოლგოთა და გარდამოხსნის ადგილი. მარცხენა მხარეს, იქ სადაც მაცხოვრის საფლავია, გადაკეტილი იყო, ჩვენ მოგვიწია მარჯვენა მხარეს წასვლა, იქ კიდევ ძალიან ბევრი ადამიანი დაგვხვდა, წარმოიდგინეთ, მთელი მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან ჩამოსული ადამიანები, რომელნიც ცდილობენ მოხვდენ ტაძარში და რაც შეიძლება წინ, ჯერ უკან ვდგავართ, აქიდან არაფერი არ ჩანს, მაცხოვრის კუვუკლია დაახლოებით 100 მეტრშია, წინ წასვლის შანსი თითქოს არ არსებობს, მაგრამ უკნიდან მოწოლილი ხალხის მასა სხვანაირად `ფიქრობს”, ცხოვრებაში ასეთ ხალხმრავალ სიტუაციაში არასდროს ვყოფილვარ, შეიძლება ჯერ ერთ კედელზე მიგანარცხოს ხალხის ტალღამ შემდეგ მეორეზე, და ასეთ გაწამაწიაში ვართ ვინ სად დადგება არავინ იცის, უცებ შემომიტრიალდა ერთი ახალგაზრდა რუსი მამაკაცი და უკმაყოფილება გამოთქვა რომ `ვაწვებოდით” და რადგანაც მხრებზე საქართველოს დიდი დროშა მქონდა შემოხვეული, `უკან, საქართველო”-ს მეძახდა, მე კიდევ, წინ საქართველოს, მაგრამ თვითონაც ხვდებოდა რომ ეს საქართველო კი არ აწვებოდა არამედ, მთლიანი მასა და საერთოდ, იქ ყველა ყველას აწვებოდა, არავინ იდგა თავისთვის უშფოთველად და მან რატომღაც მე შემარჩია, ეს არ იყო სამართლიანი შენიშვნა და ვუთხარი კიდევაც, თუმცა მეტი არც არაფერი აღარ უთქვია. ასე რამდენიმე სააათიან `მოძრაობაში” აღმოვჩნდით კუვუკლიის მოპირდაპირე მხარეს, ეს იყო საოცრება, როგორ მოხერხდა რომ ამ ადგილას ვიდექით, გამახსენდა რამდენჯერ მიყურებია ტელევიზორში ყოველივე ეს და ცრემლები მომადგა სიხარულისგან, გაოცებისგან, მადლობისგან, ძალიან მიხაროდა და ჩემი სიხარული არაბების გამაყრუებელმა ყიჟინამ გააძლიერა, ვგრძნობდი როგორ მევსებოდა გული, სული, ვიცოდი რასაც იძახდნენ და ქართულად `ვყვებოდი” - `ჩვენი სარწმუნოება მართალია”! `ჩვენი სარწმუნოება მართალია”! მივხვდი იმასაც, რომ რატომ არიან ისინი ტაძარში ამგვარად, მათ ძალიან დიდი მუხტი შემოაქვთ აღდგომის სიხარულის. კიდევ ერთხელ ახსენებენ მსოფლიოს მართლმადიდებელი სარწმუნოების ჭეშმარიტებას და ეს გიხარია, გავსებს და გათბობს. Aაი, იერუსალიმის პატრიარქმა თეოფილემ დაიწყო თავის მსახურება, სამჯერ უნდა შემოუაროს ჯერ კუვუკლიას და შემდეგ შევიდეს შიგნით სტიქრის ამარა, ჩვენ სიხარულს აძლიერებდა კიდევ ის, რომ ჩვენი მეუფე, სტეფანეც იღებდა მონაწილეობას მსახურებაში. ქართველები საერთოდ, არ ვიყავით ცოტანი იმ დღეებში წმინდა მიწაზე და ამ მხრივ არც მაცხოვრის ტაძარი იყო გამონაკლისი, აქაც მიმოფანტულები ვიყავით ქართველები, ერთი ქალბატონი შემომიბრუნდა და მთხოვა, მამაო ჩვენო დამეწყო ქართულად და სხვებიც ამყვებოდნენ, თავიდან მეუხერხულა, მაგრამ შემდეგ ძალა მოვიკრიბე და ხმამაღლა დავიწყე: `მამაო, ჩვენო, რომელი ხარ ცათა შინა... “ და მესმოდა და ვხედავდი როგორ მყვებოდნენ და ძლიერდებოდა ჩვენი ხმა ტაძარში, რამდენჯერმე გავიმეორეთ, სერბები და რუსები ცდილობდნენ კამერაზე დაეფიქსირებინათ ჩვენი ლოცვა. Dდროდადრო ხმამაღლა გავიძახოდით: `დიდება უფალს”! ეს შეძახილები განსაკუთრებით მაშინ ისმოდა როცა, ყველა ნათურა, სანთელი ჩაქვრა ტაძარში და პატრიარქი შევიდა მაცხოვრის საფლავზე, ეს იყო მდუმარება დიდი აღტაცებისა და სიხარულის წინ, ელოდები, გული გიფანცქალებს, სანთლებიანი ხელი მაღლა გაქვს აწეული, უნდა გადმოვიდეს მადლიანი ცეცხლი, ყველა სულ მოუთმენლად ველით ამ მომენტს, ვუყურებ მაცხოვრის კუვუკლიის სვეტებს და ვამჩნევ რომ ბრწყინდებიან, უფრო თეთრდებიან, ტაძარში თითქოს რაღაც ნათებები ჩნდება და ამ დროს ირეკება ზარი სიხარულისა, მადლმოსილი ცეცხლი გარდამოვიდა, პატრიარქს უჭირავს იგი, უკიდებენ სხვებიც, ელვის სისწრაფით ჩვენამდეც აღწევს, ვუკიდებთ და სხვებსაც ვუნაწილებთ, საოცარი სიხარულია, ენითაღუწერელი, ეხლა მთელი სამყარო გეტევა გულში, არავის წყენა აღარ გახსოვს, მხოლოდ ქრისტე აღდგას იძახი და გიხარია, გიხარია, რომ ჩემთვის, შენთვის აღდგა, რომ ჩვენთვის მოითმინა, ჩვენთვის ევნო და აღდგა სიკვდილითა სიკვდილისა დამთრგუნველი, რომ გვაცხოვნოს და გვაბედნიეროს. ეს ყოველივე სიცხადით ჩანს და შეიგრძნობა იქ, სანთლები მართლა ისე არ წვავს როგორც სხვადროს, თუმცა საჭიროა რომ დიდხანს არ გენთოს რადგან მისი კვამლისგან თითქმის აღარაფერი არ ჩანს, ვაქრობთ სანთლებს და ხალხი იძვრის გასასლელისკენ, რაც რამდენიმე საათი მოვუნდით ნელნელა აქ შემოსვლას, ეხლა ერთიანად რამდენიმე წუთში უნდა გავიაროთ, ეს იყო ერთი ნახვით მძიმე, მაგრამ საოცარი სიხარულით ავსებული სიმსუბუქით მიაბიჯებ გასასვლელისაკენ, უცხოებს ესალმები, ულოცავ, ისინიც იზიარებენ და გეხვევიან, მათაც უხარიათ, ბერძნებს, რუსებს, სერბებს, რუმინელებს, სხვებს, არამართლმადიდებლური ქვეყნის შვილებსაც, მე პირადად ტაძარში, ერთი ახალგაზრდა ჩილელი კათოლიკე ბიჭი გავიცანი, რომელიც იქ სწავლობდა და ესწრებოდა ამ დიდ სასწაულს. ძალიან მინდოდა ყველასთვის გამეზიარებინა ეს სიხარული, ჩემი პატარა ლუკასთვის, ჩემი 7 თვის შვილისთვის მომელოცა აქედან მისი პირველი აღდგომა, ჩემი მეუღლესთვის, მშობლებისათვის, ნათესავებისათვის, ნაცნობებისათვის, უცნობებისათვის, მთელი საქართველოსთვის და განსაკუთრებით ჩვენი პატრიარქისათვის მინდოდა მიმელოცა და მესურვებინა დიდხანს სიცოცხლე და მხნეობა, მთლიანად მართლმადიდებლური მსოფლიოსათვის, ყველასათვის. იმედი მაქვს, რომ ძალიან ბევრი ქართველი მოილოცავს წმინდა მიწას და ასე გახარებული იქნება. იმედი მაქვს რომ ღვთის მადლით გამთლიანდება ჩვენი ქვეყანა და გავიხარებთ ყველა, უფალს ვებარებოდეთ. ქრისტე აღდგა! ჭეშმარიტად აღდგა! 

თორნიკე კვინიკაძე

ჯიში

ეს ლექსი გაბრიელმა პოეტს და მეგობარს-გიორგი გიგაურს მიუძღვნა(როგორ მიყვარს)

არ მოგასვენებ,შორეულ ძახილს

მოჰყე და გულის კართან დაგხვდები.

შენი სამრეკლო და შენი სახლი,
გადახდილი და გადასახდელი.
ომი აქ გელის ჯვრითა და ჯვარცმით,
"მე"რას ქილიკობს-ეს ცოტას ნიშნავს,
ზოგჯერ თუ თავთან თვალთმაქცობს კაცი,
თავისი უნდა იკივლოს ჯიშმა.
ჩემს ცას შეარჩენს არსთა გამრიგე,
მას,რასაც მწუხრზე ბინდი გადაშლის,
გზას თავისაკენ თუკი გაიგნებ
ნიღბებისა და ტაშის ტორტმანში.
ნუ ხამობ ჩემი თვალების გარეთ
წვეთ-წვეთად ნადენ სიცოცხლის ამბავს,
მარჯვნივ-ეკლიან გვირგვინებს წნავენ,
მარცხნივ-განცხრომას გვაუწყებს აბრა.
არ დაგანებებ ფერთა ცდუნებას,
ჩემი აღმართი შენს გზად ჩათვალე,
შენს გზად ჩათვალე,თუ ერთგულება
ხორასნულ ხანჯლის პირზე გატარებს.
ჩვენსას გავატანთ მუხლზე დაცემას,
გულისფიცარზე დადებულ ნიშანს,
ზოგჯერ თუ ყალბი ბგერა დაგვცდება,
თავისი უნდა მოგვიზღოს ჯიშმა.
ცას ცისა,მიწას მიწისა ერქვას,
ქარისა ისევ წაიღოს ქარმა,
კვალში ჩაუდექ ჩემს წადილს ძელქვად,
სიცოცხლე რომ არ შეგერგოს არმად,
რომ უპატრონო სასჯელს და ჯილდოს,
ღამის ცრემლით და დღეთა ზვირთებით,
მაინც შენი ვარ,შენ უნდა მზიდო,
მწარე სიმართლედ თუ დაგდინდები!

***

წელს გავიგე,რომ ეს ლექსი ანას ილია ფხოველზე დაუწერია,რომელსაც ხევსურეთში გაუმიჯნურდა

_როგორ ხარ?ჩუმად იკითხე,

ძველი ნაღველი გშთენია,
დაბნელდა ირგვლივ,მზის სხივი
მხოლოდ ბორბალოს ჰფენია..
_რა მიშავს?..-თვალი მარიდე
დაფარულ ცეცხლთა მკრთომელი..
ჩანს არც ყოველი გამქრალა,
არც არაგვს მიაქვს ყოველი!

ნათელა ბალიაურის მონაწერი

ბევრს ახსოვთ სისხლი ამ ხეობებს და
გზათა ვიწროთა...
ვაჟკაცის ფასი... ჩვენც ვიცოდით და
ქისტმაც იცოდა.
(კარგად არჩევდნენ მეტოქეები
გმირსა და ლაჩარს!):
მტრის გვამთა შორის... იცვნეს დიაცი,
როს დასწვდნენ ჩაჩქანს...
ხელი არ ახლეს იმის იარაღს
ამ წმინდა ძალით, -
გვერდით დაუდვეს ჩაჩქანთან ერთად
თავისი ხმალი...
იცოდა ქისტმაც ვაჟკაცის ფასი,
მასზე წუხილი, -
მკვდრებს არ შესწირეს ხევსური ქალი,
ხელ არ უხლიათ...
ეს, ამღას იყო...
ბევრ ახსოვთ სისხლი
გზათა ვიწროთა...
ვაჟკაცის ფასი...
ჩვენც ვიცოდით და
ქისტმაც იცოდა!

მეშინია

ეს სოფლები: ეს ლიქოკი, ეს არხოტი,

ცარიელა ეს პარტახი საიგავო,

მეშინია, ეს სამოთხე, ეს წალკოტი

სხვა არავინ მოვიდეს და დაიკავოს!

შქმერს სათიბზე არ დავობენ მეზობლები

, ძაღლი არ ჰყეფს, ძაღლი არ ჰყეფს ბარისახოს!

ვაითუ ვინმეს მოეწონოს ეს სოფლები,

ვაითუ ვინმე მოვიდეს და დაესახლოს!

ეს სხიერი, ეს ლიქოკი, ეს არხოტი

არ ჩააქრო, არ ჩააქრო! _ გაფიცებდი.

არ წააგო, არ წააგო ეს წალკოტი!

_ დაიხსომე, ასი წლის წინ გეძახოდი,

დაიხსომე, განჯღრევდი და გაღვიძებდი!

შეხვედრა ლუდით შემთვრალ თორღვასთან ახიელში

მოგწონს არხვატი? ჰაი, ქვექურის ძალო!
თვალ-მარგალიტით მორთულ მეგონე, ქალო,
თავზე ნათელი გადაგდიოდა ზენა,
ასე ვგონებდი, აი, თორღვაის მზემა!
შავ ქალ ყოფილხარ, გვირგვინ გრქმევია არცა...
რკენას თუ იყავ, ამღიონების ხატსა?
მნახე ხატობას? ან საით უნდა გეცვნე?
ხალხ ცოტა იყო, - წელს არ მოვიდა მეძღვნე...
რა გედარდებისთ? რა ფიქრები გაქვთ უღვთო?
ჩემს სალოცავებს... სანთელ მე უნდა ვუნთო,
მე უნდ ვუმზირო ბისნა-ჩორეხის ნისლებს,
მე უნდ ვასხურო ნიშთა სამსხვერპლო სისხლი...
მე უნდ შევწირო შესაწირავი ჩვენი!..
თუ... ვინ გაღონებს? ხმალზე ავაგებ, ქალო,
რას გეცინების? ერთი მოვზიდო ვადა...
მაისტელიც კი ვერ უმთელებდეს ნაჭრევს,
წავა ბარუქას, ათენგენაის მადლმა!
ხვალე გაჩვენებ კიდეგანაის მყინვარს, -
იმისი მუხლი მოსდევს არაგვისწყალას...
ყურს ნუ ათხოვებ შავი ჭკეების ყივილს:
ბეჩავი არი, ნაღვლიანია, ქალო!
ამღას მივდივარ, კალოთანაის მხარეს, -
ცხვარი იქა მყავ (თუ ხევში სად არ ჩავრჩი...)...
ისე მიცვნია შენი ყოველი ლექსი,
როგორც კალმახი ვიცი ასაის წყალში!
გნახე მშვიდობით... ცა ჩირახივით ბოლავს -
ნილსები დიან... ქვექვური ჯვარის ძალო!
არ-კი გეწყინოს, - ლუდ მაუბნებდის ასე,
ჩემ ათი შვილის გახარებამა, ქალო!

1969

თქვი,არჯაკელო

თქვი,არჯაკელო ხვიარა,
ქსანზე ვინ ჩამოიარა?
- რა ვი, ღრუბლებზე ვფიქრობდი
და არა გამიგია რა...
- მეც... სხვათა შორის ვიკითხე,
სალაპარაკოდ კი არა.

1954

ვაჟ რაიმ ვნახე

ვაჟ რაიმ ვნახე ბეჩავმა,

თანასწორ სწორებთანაო,

შამყარა ფიქრნი, ტიალნი,

გულს ჯავრად ჩამეტანაო...

არ დამემგზავრა საწუთროს,

რო მთის ხარ_ლაღი

ნიავ_ქარს,

ჩამამეყარნენ დარდები,

სატკივარმ ჩამამინამქრა...

წამამაგონდებ, დასაბრმობ

თოლთ ცრემლიც წამაუვლითა,

ვერც ჩემად დავიგულე და

ვერც ამოვშალე გულიდან...

/მაია გონჯილაშვილი/

ნანელი

ეძღვნება გოდერძი ჩოხელის ხსოვნას და ყველა ადამიანს, ვისაც მისი შემოქმედება უყვარს/


   ნანელი ქალაქში იზრდებოდა,ზაფხულობით კი, მშობლებს დასასვენებლად მთისპირა სოფელში მიჰყავდათ. იქ ბებო ჰყავდა გოგონას, რომელმაც აგრძნობინა მას ლიტერატურისა და პოეზიის გემო. პირველად მისგან მოისმინა ნანელიმ, მთის კილო-კავით წაკითხული ლექსი და გულიდან ვეღარ ამოიძირკვა.

   სოფელი მწვანედ შეფერილი გორაკების ძირას იყო.გოგონა ყოველდღე არბოდა სახლთან უფრო ახლომდებარე გორაზე,იქვე კედელჩაშლილი ციხის წინ,თეთრ ქვაზე ჩამოჯდებოდა და ხან თავისი საყვარელი პოეტის მსგავსად “ყურს უგდებდა წარსულის დუმილს”, ხან კი ზეპირად დასწავლილ ლექსებს უკითხავდა სოფელს. პასუხად მხოლოდ ძაღლის ყეფა და საქონლის ზმუილი ისმოდა.

   ქალაქში ტირილით მიჰყავდათ.

   მთელი შემოდგომა, ზამთარი, გაზაფხული ნანელი სიზმრად ციხიან გორას ხედავდა. დღისით კი, ისევ მეათედ, მეასედ უბრუნდებოდა მარვალჯერ წაკითხულს.

   სახელი მთის ერქვა. მთის კილოც უყვარდა და სურდა მასაც ასე ესაუბრა. ლაპარაკობდა კიდეც, ოცნებებში, სიზმრებში..
ცხადი კი სხვაგვარი იყო. რეალობაში ე.წ “ასფალტზე გაზრდილ” ბავშვად რჩებოდა.

   ერთხელაც გაბედა,

   დაწერა..

   სულგანაბულმა წაუკითხა სკოლაში კლასელებს და კინაღამ მიწასთან გაასწორა ტალღასავით გადავლილმა სიცილმა. თავისი ხელით ჩაყარა ურნაში ლექსის ნაფლეთები და აწითლებული გავარდა ოთახიდან. მაშინ ყველას ეგონა, რომ წერას თავი გაანება.

   მერე, როგორც იქნა ისევ დადგა ზაფხული. ისევ ბებო, მისი წიგნების სამყარო, ციხიანი გორა..

   “შენთვის რაღაც მაქვს”..

   ბებომ სევდასთან აზიარა. მრავალჯერ გადაიკითხა, როგორ ებრძოდა სიმღერით წითელას სოფელი, როგორ იქცა კაცი მგლად და ბოლოს, როგორ აყვავდა ღვთისნიერი ადამიანი. მაშინ იგრძნო ნანელიმ, რომ ავტორის სახით მეგობარი შეიძინა, ისეთი მეგობარი, რომელიც მისი მარტოობის თანაზიარი გახდა და დაანახა, რომ ამქვეყნად არსებობდნენ სხვა მგრძნობიარე ადამიანებიც.

   შემდეგ იმავე მეგობრის გადაღებული ფილმიც ნახა. ყოველ დილით, შეშინებული იღვიძებდა და მხარს ისინჯავდა, ხე ხომ არ ამოსდიოდა. ეს შიში, არც სურვილს იყო მოკლებული.

   დიდხანსაც გაჰყვა.

   ბავშვებთან იშვიათად თამაშობდა. ამხანაგები არ ჰყავდა. მშობლები ვერ ხვდებოდნენ, რა პრობლემები ჰქონდა ბავშვს, რატომ ვერ პოულობდა საერთოს თანატოლებთან. ხშირად აძალებდნენ, ჩასულიყო ეზოში, მაგრამ ნანელის თვალი მუდამ ციხიანი გორისკენ გაურბოდა და იქ განმარტოება ერჩია, ყოველგვარ გართობას. ბებოსაც ვერაფერი გაეგო, ამ უცნაურობის. ერთხელაც გადაწყვიტა, ეჩვენებინა შვილიშვილისთვის, თუ რა მძიმე ბარგია მარტოობა და მისცა წიგნი  გოგონაზე, რომელიც ანატოლიის შორეულ სოფლებში გაექცა ახლობლების ღალატს. ნანელიმ კი ამ პერსონაჟში საკუთარი თავი იპოვა და უფრო ჩაიკეტა სულის კუნჭულებში. მაშინ უკვე 12 წლის იყო.

   ზაფხულები ნელა გადიოდნენ. წელიწადის დანარჩენი სამი დრო კიდევ უფრო იწელებოდა. არ უყვარდა ნანელის ქალაქი, ის თითქოს ყველაფერს აუფერულებდა და აუფასურებდა, რაც მისთვის ძვირფასი იყო, მაგრამ მაინც მის ტყვედ რჩებოდა. გული სოფლისაკენ მიუწევდა, ჩვევები, მანერები და იერი კი ქალაქელის ჰქონდა და თითქოს ჰაერში იყო გამოკიდებული. ერთი არ უშვებდა, ხოლო მეორე ბოლომდე ვერ ღებულობდა. ნუგეშად ისევ თავისი წიგნები მიაჩნდა.

   ჰო, კიდევ ისიც, რაც ყველას ეგონა, რომ მიატოვა..

   ქალაქმა მისდაგასაკვირად მაინც ბევრი მისცა. აპოვნინა მეგობარი, რომელიც თავის დროზე გაუნათლებელი მეზღვაური იყო და სიყვარულმა ცოდნის მწვერვალებზე აიყვანა. სწორედ მან გააცნობიერებინა ნანელის, რომ სირცხვილზე უნდა გაემარჯვა და ხელი არ ეკრა იმ პატარა ნიჭისთვის, რომელიც დაბადებიდან მისი ცხოვრების მეგზური იყო.

   კიდევ, გააცნო ადამიანი, რომელიც უდიდესი ცოდვილი, სიცოცხლის ბოლოს წმინდანად გარდაიცვალა. მისი თანადგომით იგრძნო ნანელიმ, რომ უფლის მოწყალება უსაზღვროა და ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია მონანიებით მასთან მივიდეს.

   და სხვაც, უამრავი, უამრავი..

   თუმცა ის პირველი მეგობარი, სევდიანი ადამიანი, რომელმაც პირველად ანუგეშა, მუდამ ახსოვდა.

   ერთ ზაფხულს, მისი “მე” და მე” გაიცნო და გადაწყვიტა, მეგობარს პირადად შეხვედროდა, მაგრამ შემოდგომის მწურულს, სრულიად შემთხვევით, როგორც მორიგი ინფორმაცია, ისე გადმოსცეს ტელეეთერით..

   არ იჯერებდა... საკუთარმა ცრემლებმა დააჯერა, რომ შეხვედრა საუკუნოდ გადაიდო.
   მაშინვე გაემგზავრა სოფელში და ციხეზე ავიდა, რომ იქიდან მოეყოლა სოფლისათვის თავის ტკივილზე.

   პასუხად ისევ მოისმა ძაღლის ყეფა..

   საქონლის ბღავილი..

   ამჯერად ნიავმაც ჩაიზუზუნა...

   ნანელიმ ნიავს შეაგება მზერა და იგრძნო, როგორ დაეცა რაღაც სახეზე. ხელი მოისვა,

   პატარა ყვავილი აღმოჩნდა.

   “მიფრინავდნენ ყვავილები და აუწერელი სურნელება იდგა ჰაერში”

   გულში სითბო ჩაეღვარა და გააჟრჟოლა:

 
 “მე დავბრუნდები სიკვდილის შემდეგ,

   ყვავილს მოგიტანთ საიქიოდან…”


   პირველად, სულ პირველად დაფიქრდა მაშინ, რომ სიკვდილით არ მთავრდება სიცოცხლე და მარტოობის ძებნა არ სჭირდება ადამიანს, რადგანაც სული ისედაც ყოველთვის მარტოა..

   და ინატრა ნანელიმ, ხვალ, თუ ასი წლის შემდეგ, როცა სიკვდილის დღე დაუდგება,
ამ გორიდან,

   ამ მთიდან მობერილი ნიავით,

   (“ლემადით”),

   მან წაიყვანოს.

   მთელ საღამოს, მზის ჩასვლამდე იჯდა ციხესთან და მეგობარს გამოსამშვიდობებელი ლექსი მიუძღვნა. მერე, როცა შეამჩნია, რომ მის ფეხთით მიწა ატალახებული, ბალახი კი ნამიანი იყო, მოიწმინდა ცრემლები და ბილიკს ჩაუყვა გორაკიდან.


"შენ არ დაბრუნდი სიკვდილის მერე.."
-ვწერდი და თვალზე ცრემლი მდიოდა,
როგორ მინდოდა, ჩემთვის ყვავილი
რომ მოგეტანა საიქიოდან.
მე არშემდგარი შეხვედრა ჩვენი
როგორც ჭრილობა-ისე მტკიოდა
და მოველოდი იმედით, რწმენით,
ხმას მომაწვდენდი საიქიოდან.
ვერც უკანასკნელ გზად გაგაცილე,
ზამთარი იყო, ქალაქს სციოდა,
მოვრბოდი... როგორ დავიგვიანე!
მჯერა, მხედავდი საიქიოდან.
მახსოვს ობოლი გუდამაყარი
მარტოობაზე როგორ ჩიოდა,
იქნებ სჯეროდა, მასაც სჯეროდა-
დაბრუნდებოდი საიქიოდან.
გაივლის წლები, რამდენი ალბათ
და გული, სადაც ცეცხლი ღვიოდა
არ დაბერდება.. თუმცა, სიბერე
სხეულს მოუხმობს საიქიოდან.
და მჯერა, როცა ჩემი დროც მოვა,
მთით მონაბერი გრილი სიოდან
ჩემს წასაყვანად შენ მოხვალ, ჰო, და
ყვავილს მომიტან საიქიოდან.

   .................

   იყო ომი, გვალვა, ყინვა, გაფრენილი წლების დეკადა, დედამიწის ღერძიც კი გადაიხარა..

   ნანელი დღეს,

   უკვე მოხუცი ქალბატონია. ჰყავს შვილები, შვილიშვილები, შვილთაშვილები ჯერ არა. მის ლექსებს ოჯახის წევრები შვილებს ასწავლიან.(ამაზე ბედნიერად ეღიმება). თვითონ ძალიან მხიარული, გულგახსნილი და ფუსფუსა ბებოა. ახლა უკვე სოფელში ცხოვრობს, ციხიანი გორის ძირას, სულ მთლად ჭაღარაა და მეხსიერებაც ხშირად ღალატობს.

   მხოლოდ, ყოველ დილით, ახალგაღვიძებული რატომღაც მხარს ისინჯავს და ნიავსაც მუდამ გაუცნობიერებელი მოლოდინით შესცქერის, ყვავილი ხომ არ მოჰყვება.

/ნინო ჭინჭარაული/
2011

გაგა გოგოჭურის ნახატები

ჩვენი სამყარო აქ არის

ვიოლინო

“რუხი_შავი ღრუბლებით დაფარულ ცას ისეთი შემზარავი ფერი ედო, გარეთ გასვლა ადამიანს ცუდ გუნებაზე დააყენებდა. ასეთი ცა აქამდე ჯერ არასდროს მენახა. თითქოს ვინმე, უბედური ადამიანის განცდები მასში არეკლილიყო და მთელი ქალაქისთვის სურდა, დაენახვებინა.
შემოდგომის ბოლო თვე მთავრდებოდა, ულამაზესი ფერის ფოთლები ქუჩას ხალიჩასავით მოფენოდა. ჩავიცვი. კიბეებს ჩავუყევი, ცოტა გავიარე ვიწრო და ბურუსში გახვეული ქუჩები, გავედი მთავარ გზატკეცილზე და გამოფენის აღმართს ავუყევი. იქაურობა ულამაზესი ნახატებით იყო სავსე. გადავწყვიტე რაიმე ნივთი ან პორტრეტი შემეძინა. ვათვალიერებდი ტილოზე გადმოცემულ ნახატებში ჩადებულ ემოციებს, ჩემდაუნებურად ნახევარი გამოფენა უკვე გამევლო და მივხვდი, რომ ეს ნახატები უკვე სადღაც მენახა. არცერთმა ტილომ და პორტრეტმა ჩემში ის ემოცია არ გააღვიძა, რაც საოცარი ვიოლინოს დანახვისას განვიცადე. ავიღე ხელში და თითქოს ვიოლინო თავისი უიღბლო და ტანჯვით აღსავსე ცხოვრების შესახებ ალაპარაკდა. ვნახე მისი მომტვრეული გვერდი, ეს ჭრილობა თითქოს შეუმჩნეველი, მაგრამ ვიოლინოსთვის დიდი დაღი აღმოჩნდა, რაც მთელ მის ცხოვრებას ლაქად დააჩნდა. მის უკანა მხარეს წავიკითხე ციფრები 333. უეცრად საოცარი სამყაროდან გამოვედი, როდესაც მოხუცის ხმა მომესმა,რომელმაც თქვა:-ეგ მისი ფასიაო.იმდენად მომეწონა ეს ვიოლინო, მისი ყიდვა გადავწყვიტე. ჩავიყავი სასწრაფოდ ჯიბეში ხელი, მაგრამ მხოლოდ 330 ლარი აღმომაჩნდა. ეს ჩემი ერთი ტილოდან აღებული ჰონორარი იყო. ამ თანხას ჩემთვის სასიცოცხლო მნიშვნელობა ჰქონდა, ამით უნდა მეცხოვრა, სანამ მეორე ტილოს გაყიდვას შევძლებდი, რაც თითქმის ნახევარი წელიწადი გაგრძელდებოდა. არ ვიცი რატომ, მაგრამ უეცრად, ყოველგვარი ფიქრის გარეშე გადავწყვიტე, მეყიდა ეს ვიოლინო. სამწუხაროდ, დიდი თხოვნის შემდეგაც კი, მოხუცმა ვიოლინო არ დათმო, მიუხედავად იმისა, რომ მხოლოდ რამდენიმე ლარი დამაკლდა, მეტი კი ჩემს ძალებს აღემატებოდა.
ვიოლინოს განცდები ჩემი ცნობიერებიდან გაქრა და ამის მიზეზს მაშინ მივხვდი, როცა ის ვიღაც უცნობმა იყიდა.
ეს ყველაფერი ისეთი სიცხადით და სწრაფად მოხდა, გონს რომ მოვედი, ჩემს საძინებელ ოთახში ვიყავი. თვალებს ვიფშვნეტდი, რათა გამერკვია, ეს ჯადოსნური ამბავი ცხადში მოხდა, თუ მხოლოდ ჩემი წარმოსახვის ნაყოფი იყო.
როგორც ყოველთვის, ავდექი, სიგარეტს მოვუკიდე. მაინც იმ სამყაროში ვიყავი, იმ საოცარ ვიოლინოსთან. ფინჯანი ყავის შემდეგ, ჩემდაუნებურად ავიღე ფუნჯი და ასე, სამი დღე და ღამე გაუჩერებლად ვხატავდი. როდესაც მოვრჩი, გონება დავკარგე. საშინელმა თავის ტკივილმა გამომაღვიძა. დავხედე საათს, 3:33 წუთი იყო. ამ ციფრმა თითქოს რაღაც მომაგონა და მივხვდი, რასაც უკავშირდებოდა ციფრი-333. საოცარი სისწრაფით წამოვხტი და ჩემი გაოგნება მაშინ უნდა გენახათ, როცა ტილოზე გვერდმომტვრეული, ძველი, მაგრამ საოცრად ლამაზი ვიოლინო დავინახე.”
რამოდენიმე თვის შემდეგ, ეს ტილო გაიყიდა. ერთ-ერთი რესტორნის მეპატრონემ შეიძინა და გაგიკვირდებათ, მაგრამ-333ლარად. მას შემდეგ გავიდა 5 წელიწადი. მხატვარი უეცარი ავტოკატასტროფის შედეგად დაიღუპა, მისი უსაყვარლესი ტილო კი, ერთ-ერთმა კოლექციონერმა შეიძინა. დღეს კი, ეს ტილო 333 მილიონადაა შეფასებული.
//ირინა ჭინჭარაული/

ჩემი იორი

ზვირთის ქეჩოზე სმენადა ვარ
ყურდაპყრობილი,
ფშანსა და შამბნარს ახმიანებს
ანცი ჭავლები,
იდუმალების მადლიანი
სხივით შობილი,
შეუზომელი სილამაზით
აციალდები...
ჩამიღიმილებს, ლაჟვარდები
შენს საკინძესთან,
ბროლნამსხვრევები მომეცვრევა
მჩქროლავ ტალღების,
ხვალე საწუთრო დაჩოქებას
ვერ გამიბედავს,
როგორც კალმახი, შენს ტალღებში
როცა ვლაღდები...

მაია გონჯილაშვილი

საუკუნის ფოტო.ხევსურები

კისტანი

სიბერე

ის ერთი ბებერი ძაღლი იყო. საცოდავი ლასლასით გაივლიდა ხოლმე, ენაგადმოგდებული და აქაქანებული... სიბერისაგან თავის მაღლა აწევაც კი აღარ შეეძლო, ხანდახან რის ვაივაგლახით თუ აწევდა, საწყალ თვალებს მოგაპყრობდა თითქოს რაღაცას გემუდარებაო, მერე ისევ ჩაქინდრავდა და ლასლასით გააგრძელებდა გზას თავისი ანწლიანისკენ. ეს ადგილი სოფლის თავში ამოერჩია განმარტოებით. ათასში ერთხელ თუ ჩამოივლიდა სოფელს, მზეს მიაფიცხებდა ბებერ ძვლებს, მერე კი ისევ თავის მყუდრო ბუნაგისკენ გასწევდა და მთელ დანარჩენ დროს იქ შემძვრალი ატარებდა. სიბერისაგან ხორცი სულ მთლად შემოსდნობოდა და მხოლოდ დაწელილი ტყავიღა ეკიდა ძვლებზე. მისი დანახვა ყველას ზიზღს გვრიდა და ზედ არავინ უყურებდა, მაგრამ თუ შემთხვევით ვინმე შეხედავდა და ყურადღებით დააკვირდებოდა ყველას უცნაურად ეცვლებოდა სახის გამომეთყველება. ზოგი გაოცებისაგან ადგილზე ქვავდებოდა ენაჩავარდნილი, ზოგი კი შეშინებული ცდილობდა სასწრაფოდ გასცლოდა მას. ბავშვებს არ გვიყვარდა იგი, მართალია სადღაც გულის სიღრმეში გვებრალებოდა, მაგრამ უფრო მეტად გვეზიზღებოდა მისი სიბერისგან ზოგ ადგილას გაცვენილი და ჭუჭყისგან გადამხმარი ბეწვი, ჩამოწელილი ტყავი...
აი, ისევ განმეორდა ბავშვობის კადრები... რა უცნაური დღეა, სოფელში ვარ და ბავშვებთან ვთამაშობ, გვიდგას ერთი ყიჟინი. უცნაურია, უფროსები არსად ჩანან, მხოლოდ ჩვენ ვართ... ირგვლივ ყველაფერი მზით არის გაჯერებული, ყველაფერში მზეა... ეზოს ბოლოში, სანაგვეზე, წამლებიანი ყუთი შევნიშნეთ, ალბათ ვინმეს დაუძველდა და გადაყარა, მაგრამ ჩვენ სულაც არ გვსურს მისი სანაგვეზე დატოვება, აბა როგორ შეიძლება ასეთი რამის ხელიდან გაშვება, ყოველდღე ხომ არ ნახავ სანაგვეზე გადაყრილ ერთ ყუთ დაძველებულ წამლებს? ექიმობანას თამაშისთვის ასეთი განძი ზედგამოჭრილია, მაგრამ ერთი პრობლემაა, ჩვენში ამ წამლების დამლევი პაციენტი არავინ აღმოჩნდა. ვის დავალევინოთ? სასწრაფოდ მოვიმარაგეთ პურის ნატეხები, წამლებიც მოვიმარჯვეთ და ანწლიანისკენ დავირაზმეთ.
ისევ ბუნდოვანი კადრები... პურის ნატეხებს სათითაოდ ვტენით ტაბლეტებით და ძაღლის წინ ვმწკრივდებით, იგი ძლივს წევს თავს და დაუპატიჟებელ სტუმრებს ჭკვიანი თვალებით გვიყურებს. ჯერ ერთ ნაჭერს ვუგდებთ, მერე მეორეს, მესამეს... ახითხითებულები ვაკვირდებით როგორ ლოღნის ძაღლი პურის ნატეხებს. საბრალოს სიბერისგან ყნოსვისა და შეგრძნების უნარი საერთოდ დაჰკარდვოდა და ძლივს ღეჭდა ტაბლეტებით ამოტენილ პურს. ვხითხითებთ...
–მიდი, მიდი, სულ შეჭამე იქნებ ეგრე მაინც გაფშიკო ფეხები, ვიღას რაში სჭირდები შე ბებერო.
–ახლა კი ვეღარ გადარჩება.
–ასე ყოფნას არ ჯობია მოკვდეს?
–მიდი, სულ შეჭამე ძაღლო
–შენ ალბათ ერთ დროს კარგი ძაღლი იყავი, მაგრამ ახლა აღარავის სჭირდები...
იგი განაგრძობს ჭამას, სიცილი ორმაგდება...
–მიდი, მიდი, სულ...
უცბად ძაღლმა ამოიხედა და მადლიერებით სავსე თვალები მომაპყრო, მეც გაოცებული ვუყურებ... რა უცნაური თვალებია, რაღაცას გავს... თუ ვიღაცას? ვაკვირდები... უცნაურია, ის მაინც რატომ არ ხრის თავს? რატომ მიყურებს ასე დაჟინებით? ვაკვირდები მის უცნაურ თვალებს და... უცებ ადგილზე ვქვავდები. _დედა... ამ ძაღლს დედას თვალები აქვს. დაჟინებით მომჩერებია დედას სევდიანი და წყლიანი თვალები... ცივ ოფლს მასხავს, თვალებს ვხუჭავ და ბოლო ხმაზე ვყვირივარ: _გთხოვ ნუ ჭამ, მაგაში წამლებია, გთხოვ მაპატიე, მაპატიე, მაპატიე... ჩემივე ყვირილი მაღვიძებს... სახეზე სისველეს ვგრძნობ, მიტირია... დედა, დედა... ვბუტბუტებ ჯერ ისევ ძილბურანში მყოფი, და ხელებს ვაფათურებ სიბნელეში, ტელეს ვეძებ... აი ისიც, ნომერს ვკრეფავ...
_ალო_მესმის ნამძინარევი ხმა, რომელიც მსოფლიოში Yყველას და ყველაფერს მირჩევნია
_დედა, მინდა იცოდე რომ ყველას მირჩევნიხარ, მაპატიე ასეთი ცუდი შვილი რომ ვარ
_რა გჭირს, ხომ მშვიდობაა?_მესმის შეშფოთებული ხმა
_კარგად ვარ დე, უბრალოდ მინდა იცოდე რომ ძალიან მიყვარხარ გესმის?
_რა დაგემართა?
_მიყვარხარ.

ტელეს ვთიშავ და ძილს ვაგრძელებ იმ იმედით რომ ასეთი რამ აღარ დამესიზმრება...

/მაია ჭინჭარაული/