Wednesday, August 31, 2011

ქალი,რომელსაც ვაჟა უყვარდა..


ბავშვობაში ეს საოცარი,ალბათ ბევრისთვის უცნობი ისტორია ამოვიკითხე ბებიაჩემის რვეულში. წელს ამოვიწერე და ჩემი ბლოგის მკითხველისთვის აქაც გადმოვიტანე. სამწუხაროდ,არ ვიცი ვისია ლექსი, გახსენებით კი,როგორც რვეულში ეწერა-"იხსენებს ნიკო სულხანიშვილის მეუღლე"

"ნინო ფურცელაძე ლამაზი ქალი ყოფილა,ვაჟა ჰყვარებია. ვაჟას უთქვამს:-თქვენ მთაში ვერ გაძლებთ,მე კი ბარადო. როცა გარდაცვლილა ნინო,დებმა საფლავში ვაჟას ფოტოსურათი ჩააყოლეს.
"მე ვაჟას მეტს არავის გავყვებიო" უთქვამს და სიკვდილამდე უცდიდა თურმე. როცა ქაშუეთში ვაჟას ცხედარი დაასვენეს, თმაგაშლილი და გაჭაღარავებული მანდილოსანი შევიდა, კართან ჩაიჩოქა და ტირილი აღმოხდა. მამაკაცებმა ერთმანეთს ანიშნეს, ბოლოში მდგარმა ხელი მოჰკიდა მოქვითინეს და ძლივს გაიყვანა ეზოში. ეს იყო ნინო,ამის შემდეგ დიდხანს აღარც უცოცხლია."

არც ჩარგლულა დაგინახავს,არც ჩარგალის მთები,
ცრემლებსა და მოლოდინში გაგითეთრდა თმები,
განა მართლა,განა მართლა ვერ გაძლებდი ფშავში,
შენზე ნაზი ტირიფები ერწევიან ფშანში,
შენზე ნაზი პირიმზენი ქარაფებზე წვანან.
ნაზი ქალი ფშავის მთებში ვერ გაძლებდი განა?
რა ყოფილა სიყვარული,გულში ცეცხლად დარჩა,
სულ პატარა სიყვარული და უზომო ტანჯვა!
რა ყოფილა სიყვარული,გულში ჩარჩა თრთოლვით,
სულ პატარა გაზაფხული და უზომო თოვლი.
რა ყოფილა სიყვარული, რაღა დარჩა ბოლოს?
იმედები,იმედები,იმედები მხოლოდ!
დაუგვიდი ბანს და ერდოს,აუნთებდი კერას,
ყაისნაღით მოუქსოვდი წინდასა და პერანგს,
სტუმრისადმი შესახვედრად გააღებდი კარებს
და არაგვზე ჩაიყვანდდი იორღას და ხარებს.
გრძელ ღამეში ჭრაქის ნაცვლად აუნთებდი ბუხარს,
რა ყოფილა სიყვარული,ქალს გაქცევდა მუხად!
გულში არც კი გაგივლია მთის ცხოვრების შიში,
მასთან ერთად აიტანდი სიცივეს და შიმშილს.
დაუზრდიდი ობოლ ბალღებს,როგორც ღვიძლი დედა,
ჟინვალამდე ჩაჰყვებოდი შავჩოხიან მხედარს.
სიკვდილამდე არ ნახავდი მიტოვებულ თბილისს,
რა ყოფილა სიყვარული-იადონი დილის,
შეახვევდი ხინკლებს დიდრონს, როგორც თუშურ ქუდსა,
ღაჭაურას მუზარადში ჩაასხამდი ლუდსა,
სათიბს მაღლა აიტანდი,მერე სახნავს დაბლა,
ერთი კოცნა, ერთი კოცნა გაჰფანტავდა დაღლას!
გუთანს კვალში გაჰყვებოდი,აიქნევდი სახრეს,
რა ყოფილა სიყვარული,ვაი რად ვერ ნახე.
არც ჩარგლულა დაგინახავს, არც ჩარგალის მთები,
ცრემლებსა და მოლოდინში გაგითეთრდა თმები.
სამარეში ცრემლთან ერთად ჩაგაყოლეს ბოლოს,
იმედები,იმედები,იმედები მხოლოდ..
განა მართლა ,განა მართლა ვერ გაძლებდი ფშავში?
კლდეზე წვანან პირიმზენი, ტირიფები ფშანში.
შენ კი საფლავ გადაკარგულს ვეჯნისხევის ძირას,
ვაჟას სურათს ჩახუტებულს თვალცრემლიანს გძინავს.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
გძინავს მძიმედ და ჩურჩულებ უკვდავების რომანს,
რა ყოფილა სიყვარული,ვერ წაშალა დრომაც.
დრო წასულა,გაურითმავს ჩარგლის ხევის ფარჩა,
დრო წასულა,ვაჟა დარჩა, სიყვარულიც დარჩა..
დრო წასულა, არ აცილებს ხმაშრიალი ხეთა
არაგვიდან თბილისისკენ ამხედრებულ მხედარს.
დრო წასულა ვით ჩარგლურა, წლებიც ისე მიდის,
რა ყოფილა სიყვარული,სიყვარული დიდი.!

Monday, August 29, 2011

უეცარი მოგონება


"ზაფხულის ერთ მზიან დღეს წინადღით დაკარგულ ხარებს დავეძებდი არხოტის მთებში. უეცრად შენ მომაგონდი ძვირფასო.. და ეს სტრიქონები ბროლით სიპზე მივაწერე იქვე. ახლა სადა ხარ, ძვირფასო, ჩემთვის სამუდამოდ დაკარგულო..
ჰო, მართალია: ხარები კი ვიპოვნე!..
"/გ.ჯ/

ამ მთათა შორის,ამ კლდეთა ახლოს
დღეს მომაგონდი რაღაცნაირად:
ჭაბუკს პირველად მიყვარდი(გახსოვს?)
და ყმაწვილური გიძღვენ შაირი.

ო, ის შაირი..
იმგვარი განცდით,
ისე გულმართლად და მიწიერად
(რომ სიჭაბუკის დღეებსაც გავცდი!)
მე სხვა დროს ლექსი არ მიწერია..

გიძღვენ შაირი და მოწიწებით
წერილს საშენოდ ვუთხარ მშვიდობა
ზედ ჩემი გული შემოვაწებე,
მე ოდენ ურვა დამრჩა,ვით ობოლს..

ველოდი პასუხს..
ასე ლოდინი
მხოლოდ ბალღს ძალუძს, ალალს, გულმართალს,
თან თრთოდა გული, როგორც ცოდვილი
და რკენა ჰქონდა მზარავ გუმანთან..

მერე მე მითხრეს: იმ ლექსზე თურმე,
ლექსზე-ეს გული რომ ახლდა მყოლად,
ბევრი იცინე,
ბევრი იხუმრე
და სამასხაროდ აიღე ყოვლად..

მითხრეს..
დავეცი დასეტყვილივით
და ჩემს წმინდა ცრემლს მიწა ირევდა..
მხოლოდ ბალღს ძალუძს ასე ტირილი
(ახ,რარიგ ვნანობ,რა მატირებდა!)

ო, დიდხანს მიწა ცრემლით ვასველე..
ეს წინათ იყო( თარიღი მიჭირს!)
შენ ნებიერი იყავ ასული,
მე- მიამიტი ხევსურის ბიჭი.

შემდეგ დავშორდით,
შმაგ სევდას გავცდი
(იხდიდნენ წელნი წელთა წინ ჩალმებს)
შენ შეუმჩნევლად დადედაკაცდი,
მეც ჭაბუკობას გამოვესალმე.

ეჰ, ის ვნებებიც ჟამმა დაფარა,
კვლავ მარტო დავალ,კვლავ ყარიბი ვარ,
ვიტყვი გულწრფელად: მე იმდაგვარად
ალბათ სისკარიც არ მყვარებია.

და ახლა ,როცა ერთურთს ვაწებებ
იმ მოგონებებს თრთოლვით ფარულით,
მე გაურკვევი გრძნობა მაწვება,
ეს სევდა არის, თუ სინანული?!

მხოლოდ, ამ გულში დაცინვა (გახსოვს?)
შენი დაცინვა დაღად დაიარს..
ამ მთათა შორის, ამ კლდეთა ახლოს
დღეს მომაგონდი რაღაცნაირად.

იქნება სჯობდეს


რაა საჭირო... რომ გაქრეს ღამე...
სიცოცხლისათვის, რაა საჭირო...
ო, სიყვარულო, მითხარი რამე,
სიკვდილს რარიგად გადაგარჩინო...
იქნება სჯობდეს - არ ჰმზერდე ტირილს,
არ ნახო, რწმენის გზა ვით გადახმა.
იქნებ, სჯობს, ღრუბლის შეგიკრა ტივი
და გაგისტუმრო მიწის გადაღმა...
მითხარი, იქნებ, ჩემთან ხარ ფუჭად,
იქნებ, გაღონებ, უფლის ტარიგო...
...იქნება სჯობდეს, ავუყვე ქუჩას -
ნაპოვნ განძივით ჩამოგარიგო...

შენობა,სადაც კლავენ პოეტებს


ქალი,რომელიც სარკმლიდან მიმზერს
მე ვარ,თუ ჩემი მწუხარე ასლი?
და სახიფათო კაეშნის მიზეზს
რატომ მიმძაფრებს ინესსას ვალსი?
ან რად მივყვები ნაწვიმარ ქუჩას
თვალებდათხრილი ორიონივით,
ნაავდრალ სივრცეს ბოლო არ უჩანს
და ვკოჭლობ ლორდი ბაირონივით.
რა უხარიათ ნეტავი სვავებს,
ოდეს კორტნიან ამაყ პრომეთეს?!
ვუახლოვდები მაჩაბლის ცამეტს,

შენობას,სადაც კლავენ პოეტებს!


/თინათინ მღვდლიაშვილი/

Saturday, August 27, 2011

მწუხარება შენზე


მე გარს მეხვევა მუდამ იგივე-
შენს მიერ ნაზად ნაქსოვი რიდე,
ხალხს მოვშორდები,მაგრამ ღამეებს
სად დავემალო,სად წაუვიდე?
ღვინით თასები ისევ ივსება,
ისევ მევსება დარდით თვალები,
შორით მოისმის ყრუ ტაშისცემა
მაგრამ, იქ ვისმე შევებრალები?
მე ვიხდი ნიღაბს!
მომგვარეთ რაში!
შენთან! ნუგეშთან!
ო, ჩქარა,ჩქარა!
მე მომდევს განთქმულ სახელის ტაში,
დიდება,
ცრემლი,
ღელვა,

მუქარა..


/ გ.ტაბიძე/

***


ღამეა, ვქეიფობთ, პირქუში ხეობა
ეძლევა საოცარ ძილსა და სვენებას,
შეგვერგოს, შეგვერგოს დღეს ჩვენ ეს ღრეობა,
არღუნი რომ აძლევს ბანსა და მშვენებას.

დაასხით არაყი! ეს ერთიც დავლიოთ,
დე, სული მივიდეს სიგიჟის კარამდე
სიმღერით რომ შევხვდეთ კიდევ ერთ ალიონს,
შავ ღამეს აქამდეც ხომ ბევრჯერ ვზარავდით.

განა ბევრს დაგვაცდის ცხოვრება ტიალი
ხევსურეთს ჭირ-ლხინი ერთმანეთს აბია -
ტირილი, ღრეობა, ხანჯლების ტრიალი
სისხლი და სიმღერა, შუღლი და კაფია.

დაასხით! დავლევ და გიჟივით ვიცეკვებ,
შევეშვათ ჭირსა და სიკვდილზე ლაყბობას
წინაპართ ჯიში გვაქვს - ალგეთის მგლის ლეკვებს
ფეხებზე ეკიდათ ყოფნა და არყოფნა.

***(ჩამი`ფარ ალბათ,პირბადეებ)


ჩამი`ფარ ალბათ,პირბადეებ
თებულომ,ქაჩუმ,
დაცარელა`დ თურ მთელ სოფლები-დ
თუშეთიც დაჩუმდ.

ჩამი`ტირ,ალბათ, მაკრატელ`მ,
სონეხმა-დ დიდრუვმ,
მზე ამოვიდოდ, სხივებს მა`ფენდ
მთელ თუშეთს მდიდრულს.

ჩამი`ბერტყ, ალბათ, ტან-კალთა`ებ
ცირცელმა-დ არყმაც,
თუშურა`ებიც მი`მარაგებდეს
დიდ შეშის აყარს.

უდერა` ვიფიქრ, მეტა` ბევრ აზრ
ავყარე-დ ჩავყარ,
მაგრამ ჩემ რჩენილ დღეები-დ თუშეთ
ერთკვადს ვერ გავხყარ.

ფიქრით ი`ქ დავჯედ პატარზლადა
ი`ქ მივიღ მაყარ,
ი`ქ დავრეცხ მატყლი-დ გავაზდ, დავძახ
უცვეთელ ბაწარ.

ბევრ ვეცად მეტა`
უდერა`იღ ავყარე-დ ჩავყარ,
მაგრამ ჩემ თუშეთ ჩემ ხვალყოფას
ვერა-დ ვერ გავხყარ.

Thursday, August 25, 2011

"ჩვენ მაინც ხევსურები ორთ “



"ხევსური ყველა ვერ იქნება,
ის წოდებაა
და უნდა დაიმსახურო
".
/ქეთევან გოგოჭური/

აი ის ხევსურები ორთ,


დრომ რომ ვერ შერყვნა გენია.

ქებული წინაპრები გვყავს,

სამასი არაგველია.



ჩვენ ბარშიც ხევსურები ორთ,

თოფებით, ხმლებით, ფარებით.

საქართველოვ შენს მოშუღლეს

მკერდებით ავეფარებით.



ჩვენ ყველგან ხევსურები ორთ,

ქვეყნის კიდიდან კიდემდე,

თუ გინდ გაგვწირე იღბალო,

ფეხებზე დაგვიკიდებდე.



სახელად ხევსურები ორთ,

კოშკნი ნაგები ლოდებით.

ჯიშით ბევრია ხევსური,

მაგრამ ცოტაა წოდებით.



და მაინც ხევსურები ორთ,

ამაყები და ლაღები.

წუთისოფელმა ჩვენ გულებს,

ვერ დაამჩნია დაღები.




ლადო ჭინჭარაული
18.07.2010 (თელავი)

მუხამბაზი


წლევანდელი "ხვარამზეობის" ერთერთი დაჯილდოებული.გემოვნებაზე არ დაობენ,ამიტომ მე ასე დავახასიათებდი-ყველაზე ლამაზი,ახალგაზრდა და ყველაზე გამარჯვებული
შემოდგომის ფოთოლივით

ავცახცახდე?..

გვერდს ნუ მივლი,

განა შიშის მონა ვარ,

ჩემს სხეულში, თრთოლვა,

გრძნობის სითამამე,

პრიაპს მოჰგავს,

მითებიდან მონატანს...

მთის წყაროს წყალს ნუ ჩამივლი

შორი_ახლო ,

პეშვით შემსვი,

შემიგრძენი ვინა ვარ,

უკვდავების ქალღმერთივით

შემისახლო,

ვეღარ დამთმობ, შენი სულის

ბინადარს...

მაია გონჯილაშვილი
17.12.2010

Wednesday, August 24, 2011

არც ყველა მეხევსურება

არც ყველა მეხევსურება,
ვისაც ხევსურულ გვარი აქვს, 
სამზეომ კაცის ბუნება 
ისე მოშალა,არია. 
დღეს ნასახლარებს ქვებიანს 
მოსრავს ჭინჭარი,ეკალი 
და მაინც,ქვეყნად ჩნდებიან 
თორღვა, 
ალუდა, 
მზექალი.. 
სუყველა მწარედ მოტყუვდა, 
შიშ-სირცხვილ ჭამა ნამდვილი
ხევსურის დაბეჩავება 
ვისაც ეგონა ადვილი. 
გარდახდა მთების გადაღმა 
მტრის გესლიანი მარულაც, 
ცხადად წავიდა და ახლა 
უკვე მოძვრება ფარულად.
ვინც ხევსურებად დავრჩებით,
ნუ მოგვკლავს ბოღმა,შურია!
ისე შავხენათ ერცხვასა,
როგორც წინაპრებს სწყურიათ. 
არც ყველა მეხევსურება, 
მაგრამ გავაწყობ ვეღარას, 
ასე ღმერთს გაურჯულებავ,
ასე სჭირდება ქვეყანას.. 

/ნინო ჭინჭარაული/

Monday, August 8, 2011

ბებოს



ჯანდაბა,არ მსურს ასეთი გნახო,
თოთო ბავშვივით უმწეო, წყნარი,
მიჯობს მეჩხუბო,
მლანძღო,
გამლახო
და იწუწუნო,როგორ გაწვალებს
შენ შვილიშვილი-ბიჭივით ურჩი,
ხიფათიანი და შარიანი
და ძველებურად მისდევდე ქუჩებს
ჩემს სათვალთვალოდ ჭრელ თავშლიანი.
და ძველებურად გაქექო ჩემი
ჩანთა, წიგნები და ტანსაცმელი
(სადმე დღიური ხომ არ დამრჩება,
ანდა ასანთი,ანდა სასმელი,
ანდაც-წერილი შეყვარებულის..)
და მერე, როცა გამოიდარებ
ცეცხლი ჩაუდგეს კვლავ შენებური
მარტოობისგან გადაღლილ თვალებს.
და კვლავ მომიყვე შურისგან შეშლილს
ახალგაზრდული ღიმილით,ტონით;
"მე გამზათოვმა მომიძღვნა ლექსი..."
"ხელზე მემთხვია გალაკტიონი.."
მერე ქარიშხლად თავს დამატეხო
ვაჟა და ლადო,
მირზა და ანა,
თავბრუ დამეხვას და ლექსის ექომ
გამოაყრუოს მთელი ქვეყანა.
და ძველებურად,ძველ,მაგრამ-ძლიერ
წყენას აცლიდე გულიდან სარქველს,
რომ ჩვილს სახელად შენ შემირჩიე
თურმე-"გულსუნდა"...და არ დამარქვეს.
მერე კი უცებ ჩარაზო სული,
უცრემლო დარდი ზედ მიაყარო,
შიგ ჩაიმარხო აწმყოც,წარსულიც
და მოიძულო მთელი სამყარო.
ჯანდაბა....არ მსურს უმწეოდ გნახო
და მაგონებდე ჩაფერფლილ კოცონს,
სჯობს ძველებურად მალავდე სახეს
და არ მაძლევდე ნებას გაკოცო.
პირველი ლოცვა, პირველი ლექსი..
ღმერთო, რამდენი მაქვს შენი ვალი,
შენ აღარ გინდა სიკვდილს გაექცე,
შენ აღარ გინდა სული აწვალო...
და შენებრ ურჩი და უცნაური
დღეს მე გიმალავ ცრემლიან თვალებს....

/ნინო ჭინჭარ-აული/


Sunday, August 7, 2011

შატილში ღამით





წვიმა ასველებს შატილის კოშკებს,
ფეხი ცურდება გალიპულ ქვებზე
და სადაცაა სველი მწვერვალი
ნისლს წამოიცვამს გაჩორკნილ რქებზე.
ბანიდან ბანზე დავძვრებით ბნელში,
ხის ძველ კიბეებს,
სიპებს ვედებით
ვით უძღებ შვილებს
მამის თვალები,
შემოგვყურებენ სველი კედლები.
ჭვარტლიან ნიშში
სანთელი იწვის,
ქაჩუს ნანგრევი ჩაჰყურებს დაღმართს
და ტყდება ღამე
ფანდურის რიტმით,
არღუნს გამოღმა
და არღუნს გაღმა..

ნინო ჭინჭარაული

არის ღმერთი და არ არის კაცი!


მიცავდნენ ოდით,შენი პაპანი..
შენი აკვანი
მხოლოდ და მხოლოდ არის ამ გულში..
ჯერ კიდევ გუშინ
იყავ ხევსურეთს-ვით მოგზაური
და წყლის ხმაური
ჩაგესმოდა არა ხმაურად,
არამედ გმინვად შენი მამულის..
ნახე სოფელი,
ნახე ციხე,
გყავდა შვილები..
ტეხე ყამირი,
ოცნებობდი ჩიტის ფრთაზე და-
შენი ცხოვრება ააწყვე მკაცრად!
(ხევსურული ფანდურის მსგავსად)
აღმა და დაღმა,
სიცხეში,
ქარში,
იტანჯე ბევრი,
ილაღე და იღალე ბევრი..
ეძებე ღმერთი..
...
ლებაისკარში დგას ფიჭვი ბერი
და დათვლილია მისი დღეები.
ჩამოსცვენია ქარაფებს თოვლი
და გაცრეცილან სათიბეები.
ქვითინებს ქარი დანგრეულ ნიშში,
ველური ხმები ნანგრევებს აცრის
და ყმუის ძაღლი
მოგებით ნიშნის..
არის ღმერთი და

არ არის კაცი!


ჩალხა ჭინჭარაული

Monday, August 1, 2011

გიორგი გიგაური გარდაიცვალა





პოეტი გიორგი გიგაური აღარ არის ცოცხალი. მიჭირს ამის თქმა,მიუხედავად იმისა,რომ ეს მოულოდნელი არ ყოფილა,მისი ავადმყოფიბისა და ასაკის გათვალისწინებით. თუმცა, მისი შემხედვარე ადამიანი სიბერეზე აღარასოდეს იჯავრებდა,იმდენად ჭაბუკური და მხნე იყო მისი სული. იგი 83 წლის იყო.
გიორგი გიგაურზე უამრავი რამ შეიძლება ითქვას, როგორც- პოეტზე, ჟურნალისტზე,საზოგადო მოღვაწეზე, მაგრამ მე ახლა მინდა ვისაუბრო ჩემს გიორგი გიგაურზე, გიორგი პაპაზე, რომელიც ძალიან მიყვარდა.
მთელი ბავშვობა მისი ლექსების კითხვაში გავატარე. კარგა ხანს, მხოლოდ ბებოს(რომელიც მისი მეგობარი და როგორც თავად პოეტი ამბობდა-მისი ყველაზე კარგი მკითხველი იყო) ნაჩუქარი კრებული "ლოცვა" მქონდა და მასში შესული ყველა ლექსი ზეპირად ვიცოდი (ყველა!). სულ მის გაცნობაზე ვოცნებობდი. ვიცოდი ბებიაჩემის,გულო მოლარიშვილის მონათხრობიდან,რომ გიორგი პაპაჩემის,ხვთისო ჭინჭარაულის კარგი მეგობარი იყო,რასაც ადასტურებდა ჩვენს ალბომში შემონახული მათი ახალგაზრდობის ფოტოები. შემდეგ,როცა 18წლის გავხდი, ჩემი ცხოვრება საპატრიარქოს ახალგაზრდულ ცენტრს დაუკავშირდა,სადაც ერთხელაც დადგა საკითხი, რომ მწერალთა კავშირის საღამოები ჩატარებულიყო. ახალგაზრდებს დაგვევალა დაგვესახელებინა ჩვენთვის სასურველი მწერლები. პირველი რათქმაუნდა გიორგი გიგაური დავასახელე და იმედი მქონდა,მის საღამოზე გავიცნობდი,თუმცა ასე არ მოხდა.მისი საღამო ისე ჩატარდა,ვერ გავიგე და ძალიან დავითრგუნე. საბედნიეროდ, მეგობარმა,არაჩვეულებრივმა ადამიანმა,ნათია გოგუაძემ,რომელიც მასთან ინტერვიუზე მიდიოდა, შემომთავაზა-ერთობლივად გაგვეკეთებინა სტატია.
2008 წელს გავიცანი გიორგი გიგაური, მასთან სახლში,ხილიანზე. მაშინ მისი მეუღლე,ნელი პატარიძეც ცოცხალი იყო. "მაშ,შინაური ყოფილხარ"-,მითხრა ღიმილით,როცა პაპა ვუხსენე და იმ დღის შემდეგ დაიწყო ჩვენი მეგობრობა. მას ჩემი შექმნილი მისი თიხის პორტრეტი და ორი მისადმი მიძღვნილი ლექსი ვაჩუქე. თავად კი მისი თითქმის ყველა კრებული გვაჩუქა წარწერით.ბევრი გვესაუბრა მის და გიორგი ლეონიძის მეგობრობაზე,თუ როგორ დაულოცა მას დიდმა პოეტმა გზა მწერლობაში.შემდეგ, ჩემი წინააღმდეგობის მიუხედავად, ჩემივე ლექსი წამაკითხა და უბედნიერესი წამი მაჩუქა სიტყვებით-"ბევრი უნდა იმუშაო,თუმცა,შენში პოეტი ზის"
ის დღე ისეთი უშუალობით და უბრალოებით გამოირჩეოდა,(როგორც მთელი მისი პიროვნება ლექსებითურთ) მე ვუთხარი,რომ მისთვის "ბატონო გიორგის" დაძახება ხელოვნურად მეჩვენებოდა. ცოტა დაფიქრდა და გაიცინა-"პაპა.. პაპა დამიძახეო", მას შემდეგ გახდა ის ჩემთვის გიორგი პაპა. ხშირად მივდიოდით მასთან მეგობრები, ხან მარტო მეც. თავადაც გვთხოვდა,ხშიად გვესტუმრეთო. აღფრთოვანებულები ვიყავთ,ნელი ბებო როგორ უძღვებოდა მარტო ოჯახს. მათი ახალგაზრდობის ამბებსაც ხშირად გვიყვაბოდნენ. რა ძნელია ახლა მათზე წარსულ დროში საუბარი,ძალიან მიჭირს..
გიორგი პაპას ერთხელ ჩემი ლექსების რვეული დავუტოვე. როცა მივაკითხე, "ყველას წაკითხვა ვერ მოვახერხეო"-მითხრა, მაგრამ რამდენიმე კალმით აღენიშნა და მაჩვენა ისინი,რომლებიც მოეწონა და ბევრი რა მ ჩამისწორა. "წერე,ბევრი წერე და კრებულის გამოცემა არ იჩქარო"-ასე დამარიგა მაშინ. შემდეგ თავისი ახალდაწერილი ლექსებიც მაჩვენა. კლაკნილი კალიგრაფია ჰქონდა, რადგანაც მარცხენა ხელით წერდა. "ჩემს ძმის შვილს რაც მარჯვენა წაართვა დინამიტმა, მას შემდეგ მარჯვენა ხელით საერთოდ აღარ ვწერო" მითხრა და გამახსენდა მისი ლექსის პწკარი-" ჩემი მარჯვენა შემძულდა, შენი მარჯვენის გამო". ამის შემდეგ, თიანეთშიც რამდენჯერმე ვინახულე(ერთ ქუჩაზე ვცხოვრობთ).მოკლედ, გიორგი პაპასთან მეგობრობამ ძალიან,ძალიან ბევრი რამ შემძინა და ხვთისო პაპაც გამიცოცხლა და გამაცნო. ამისთვის უფალს დიდ მადლობას ვუხდი
მაგრამ,ყველაფერს ჰქონია დასასრული. ერთხელ, დაბადების დღის მისალოცად დავურეკე და მითხრა,რომ მისი მეუღლე, ნელი თურმე იმ წუთას გარდაცვლილიყო. ბევრი ვიტირე,ლექსიც დავუწერე და პანაშვიდზე მივეცი. გიორგი პაპას მწუხარება უსაზღვრო იყო,მაგრამ მახსოვს,წასვლის წინ ხელი ხელზე მომკიდა და ფიქრიანად ჩაილაპარაკა: "მაინც ვწერ,რა ვქნა,მაგრამ ერთს მივხვდი; ნამდვილ პოეტს მხოლოდ სიკვდილმა უნდა წაართვას კალამიო" და ასეც მოხდა.
სიკვდილამდე რამდენიმე თვით ადრე ვინახულე, მის მეგობარზე-პოეტ ფრიდონ ხალვაშზე ვაკეთებდი სტატიას და მისი მოგონებების ჩაწერა მსურდა. ჩაწოლილი დამხვდა, ვეღარ დგებოდა და არ სურდა რომ ყველას ენახა ასე. "შენ მაინც შინაური ხარ,თორემ უარს გეტყოდიო" და მოყვა ყველაფერი,ბევრი რამ გაიხსენა,ზოგი სიხარულით,ზოგი გულისტკივილით( ფრიდონ ხალვაში ახალი გარდაცვლილი იყო მაშინ) და წასვლის წინ კი მითხრა "ველოდები და არ მოდის სიკვდილი, თუმცა,არც ისე ძნელი ყოფილა გაყოლაო". წამოვედი დამძიმებული გულით და გონებიდან არ მშორდებოდა მის თავთან დაკიდული ხანჯალი და იქვე შორიახლო სანთელი. ალბათ სიკვდილს ისე სურდა შეხვედროდა, როგორც ძველად ხევსურები ხვდებოდნენ-ხმლითა და ანთებული სანთლით ხელში.
უფალმა აცხონოს მისი სული. ახლა ის თავის წინაპრებთან, მშობლებთან და მეუღლესთან ერთადაა,რომლებსაც მთელი სიცოცხლე უმღეოდა მისი კალამი.
"და მაინც, მარად ცოცხალი სული
მცხეთის სანახებს ლოკავს ქვიშიანს,
კვლავ ვემონები სიმღერის წყურვილს,

რას ვიზამ, თურმე ესეც ჯიშია"/გ. გიგაური/
ნინო ჭინჭარაული

ბოლოს იმდენად უჭირდა წერა,რომ ნათესავს,ვერას სთხოვა,წიგნზე ჩემთვის მას გაეკეთებინა წარწერა და გაჭირვებით მოაწერა ხელი


ბლოს სალოცავებს ვთხოვ პატიებას


ეს ლექსი ყველაზე მეტად მიყვარს

წელთა ქავ-ციხის დამეცა ჩრდილი,

მთაში შურთხები აღარ მელიან,
ვეღარ ავყვები საჯიხვე ბილიკს,
ვეღარ გავარღვევ ნისლებს ელვიანს.
ვეღარ გაბერტყავს დაღლილი მუხლი
ცვარ-ნამს, ბალახზე ასხმულს მძივებად,
ბლოს სალოცავებს თავს დაბლა ვუხრი
და მოკრძალებით ვთხოვ პატიებას.
ვთხოვ პატიებას ნასახლარს ჩემსას,
მხედრებს, ნახშირით ქვებზე ნახატებს.
და გმირ წინაპარს, შეფიცულს თემთან,
საგვარო სათობს, ტევრებს სახატეს.
იქ ბორიალობს ბავშვობა ტკბილი,
წელზე ნაჯლით და ცერზე ხვეულით
და მე თუ არა, ის მუდამ ივლის
კლდეებზე წყაროდ ჩამორხეული.
ქარაფს ვეწვიო, მე მაინც ვნატრობ
და თქმულებების ვარწიო ტახტი,
სადაც კოპალას, წყალ-ჭალის პატრონს,
დაულეწია დევები ლახტოთ.
მამუკაურის ფრანგულის ელვა
სად ქარიშხლიან ღამეებს ხევდა,
სად ჯარჯი მშვიდად დააკვდა მწვერვალს
და მთებისხელა დატოვა სევდა.
მინდა ჭაღარა ჭიუხის პირას,
მეწყერებმა რომ გაიმყეფარეს,
ნადირთ მწყემსივით დავიდო ბინა,
დავუძმობილდე არაგვს მჩქეფარეს,
მაგრამ ამაოდ...
არ მუხლობს მუხლი,
მგონი დამთავრდა გზების ძიება,
ბებერ საფლავებს თავს დაბლა ვუხრი

და მოკრძალებით ვთხოვ პატიებას.

/გიორგი გიგაური/

ძველი ფოტოები

თინათინ ოჩიაურის "ხევსურეთი და ხევსურებიდან" ამოღებული ამ საინტერესო ფოტოებით გავამდიდრე ჩემი არქივი




სიკვდილზე დაწინდული ორ


სიკვდილზე დაწინდული ორ,
სიცოცხლე მყავდა წაწალი,
არ მწაის ორთავ სწორთანა
წაღმა-უკუღმა წანწალი.
არ დამაცადა საწუთრომ
წინდაწინ შამსვა მაჭარი,
ცხადში გინდა,თუ სიზმარში
ბედ მიაც მყავდა ნაჭარი.
მაინც ვებღრევი საწუთროს,
იქავ ის იყვას,რაც არი,
ყელზე ჩავუდევ საბედოს
თავის დასახრჩობ ბაწარი
/მართა ჭინჭარაული/